Bespoke geuren | Het nieuwe summum voor luxehotels

‘Het parfumhuis Diptyque Paris heeft deze geur speciaal gemaakt voor Eden Rock St Barths’, zegt Pierre-Marie Pointeau, de manager van de boetiek in het hotel. ‘De ylangylanggeur wordt verspreid via de airconditioning naar verschillende publieke ruimtes, zoals de Rémy Bar, de bibliotheek en deze boetiek. Bovendien sprayt het hotelpersoneel de geur ook in de kamers na het schoonmaken.’

Het parfum is wat ze noemen een ‘soliflore’, wat betekent dat het geïnspireerd is op de geur van één specifieke bloem. Zo is er harmonie met de buitenlucht’, zegt Pointeau. ‘We hebben trouwens nog extra ylangylang in de tuinen geplant.’

Geur is een krachtig en vaak onderschat zintuig. De genen die verantwoordelijk zijn voor geur­receptoren bij zoogdieren vormen de grootste familie meervoudige genen. In het menselijke genoom is ons reukvermogen zelfs prominenter aanwezig dan ons immuunsysteem. Of we het nu beseffen of niet, geur kan onze stemming én ons gedrag beïnvloeden. Het speelt een constante rol in ons sociale leven: het leidt ons naar degenen van wie we houden en helpt ons mensen en plekken te herkennen. Geur heeft ook de bijzondere eigenschap dat hij ons een verbonden en verankerd gevoel geeft met een specifiek moment of een bepaalde plek.

Dat verklaart waarom hotels tegenwoordig evenveel moeite doen voor de geurbeleving – de geuren die hun gasten zullen ruiken – als voor de kwaliteit van hun beddengoed of de originaliteit van hun interieur.

‘Als er in de hotellobby een specifiek parfum hangt, zal de gast zich meteen afsluiten van de buitenwereld en ondergedompeld worden in het hotel­universum. Geur kan een gevoel van geruststelling, weelde en comfort overbrengen’, zegt Julien ­Pruvost, creatief directeur bij de Franse geurkaarsenmaker Trudon. De Trudon-kaarsen verlichtten ooit de belangrijkste kerken van Parijs en het paleis van Versailles. Tegenwoordig voorziet Trudon het Londense hotel The Connaught van geur: ‘Solis Rex’, met wierook, cederhout, eucalyptus en schors van spar. Ook Château de la Gaude in Aix-en-­Provence werkt met een geur van Trudon: ‘Ernesto’, met tonen van tabak, kruidnagel, patchoeli en bergamot. Het Waldorf Astoria in Amsterdam, dat exclusief de geur ‘Melchior’ in zijn publieke ruimtes gebruikt – buiten het hotel is dat parfum niet langer verkrijgbaar – biedt zijn gasten ook een geurmenu van ­Trudon-sprays aan voor in hun kamer.

Net als Eden Rock St Barths maken hotels die zich midden in de natuur bevinden gebruik van geuren om een connectie te leggen met hun omgeving. Als je volgende zomer in Oxford Le Manoir aux Quat’Saisons van topchef Raymond Blanc bezoekt, betreed je eerst een paars pad, omzoomd met lavendel, waarvan de geur de lobby van het hotel-restaurant binnenwaait en zich vermengt met de lavendelgeur uit een Branche d’Olive-diffuser. ‘Raymond is hier echt de drijvende kracht achter. Hij is zeer gepassioneerd door geuren die resoneren met zijn tuin’, zegt marketingdirecteur Julia Sutcliffe. Ze voegt eraan toe: ‘In het hotel zijn geen twee kamers hetzelfde. Elke kamer is geïnspireerd op de reizen van Raymond en zijn kunstvoorkeuren. We gebruiken zes verschillende geuren in de kamers, afgestemd op de stijl van de kamer.’

De Britse Rachel Vosper, die onder meer de geuren bedenkt voor het vijfsterrenhotel The Berkeley in Londen, zegt dat ze bij elk nieuw project een pragmatische en artistieke aanpak volgt. ‘Moet je één persoon tevredenstellen in een ruimte? Of twintig verschillende mensen in een vergaderzaal? Als er veel mensen betrokken zijn bij de beslissing spreek ik met iedereen in dat team, zodat ik weet wat ze graag hebben en wat niet. Het is bijna een eliminatiespel. Voor mij is het belangrijk om geen ingrediënten te gebruiken waar iemand zich aan zou kunnen storen.’

Opvallend genoeg zegt ze dat vanille vaak op een ‘njet’ botst. Dat kan verrassend lijken, want wordt vanille niet algemeen gezien als een geruststellende geur, ook gebruikt bij baby’s en kinderen? Vosper denkt dat haar klanten terughoudend zijn geworden om vanille in luxeomgevingen te gebruiken vanwege de overvloed aan goedkope en povere vanille-imitaties die tegenwoordig overal circuleren.

Bespoke geuren zijn het summum voor luxehotels. ­Passalacqua aan het Comomeer, dat eind vorig jaar helemaal bovenaan de ‘World’s Best 50 Hotels’-lijst stond, heeft vanzelfsprekend zijn eigen unieke geur. Ook in het zusterhotel Grand Hotel Tremezzo resoneren de parfums ‘Aqua Como 1787’ en ‘Aqua Como 1910’ met de bloemen uit de tuinen aan de oevers van het meer en de zachte bries over het water.

Niemand neemt evenwel op maat gemaakte hotelgeuren zo ernstig als de Peninsula Hotels-groep. In elke stad waar Peninsula een hotel heeft, is er een lokale geurcurator. Die creëert een aangepaste geur waarmee badkamerproducten – douchegel, zeep en dergelijke – worden geparfumeerd. Voor het Peninsula in Shanghai heeft Dino Kong een geur bedacht met tonen van geranium, patchoeli en pompel­moes; voor het Peninsula Chicago gebruikte Russell Weiss rode appels, bessen en exotische bloemen; en het parfum van Prin Lomros voor het Peninsula Bangkok bevat tonen van mango, lotus en orchidee.

Timothy Han is de parfumeur die de geuren heeft gecreëerd voor The Peninsula, het eerste ‘miljardpondhotel’ van de Britse hoofdstad dat vorig jaar in september opende. Han heeft een heel bijzondere achtergrond: hij is voormalig wildlifegids, computerprogrammeur en liep zelfs stage in de modewereld, onder meer bij John Galliano. Zijn benadering van geur is die van een verhalenverteller. ‘Toen The Peninsula me contacteerde, gaf ik hun meteen een tegenopdracht. Ik schreef drie verschillende kortverhalen – niet meer dan drie alinea’s elk – en zei: ‘Dit zijn de verhalen waarvoor ik geuren wil creëren. Welk verhaal draagt jullie voorkeur weg?’’

Het gekozen verhaal was ‘van een persoon die aan het begin van de twintigste eeuw van Hongkong naar Londen reist’. Han stelde zich water­vliegtuigen voor, dichte bossen, een treinrit naar Londen en uiteindelijk een autorit door Hyde Park naar het hotel. De geur bevat ‘veel houtnoten, bloemen uit het park en de frisse geur van versgesteven lakens – iets waar ik zelf veel van hou. Maar ik voegde nog iets anders toe dat hen verraste. Michael ­Kadoorie, de voorzitter van de wereldwijde luxeketen die eigenaar is van de Peninsula Hotels, is een ­echte autofanaat. Dus stelde ik me de geur voor van de oliefilm die je soms ziet op de motoren van oldtimers of oude propellervliegtuigen. Geen zware motorolie, maar meer een soort beschermende olie. In het uiteindelijke parfum zit ook die geur, iets wat vrij ongebruikelijk is en waarschijnlijk buiten de comfortzone ligt van de meeste mensen.’

Han werkt op dit ogenblik ook aan een speciale geurkaars, zowel in een XXL-versie die in het hele Peninsula Hotel zou kunnen worden neergezet, als in een standaardmodel dat de gasten kunnen kopen. Zal zijn nieuwe geur voor het Peninsula verschillen van het parfum dat hij heeft gecreëerd voor de badkamerproducten van het hotel? ‘Ja en nee. Wat belangrijk is als je geuren in een ruimte gebruikt, is dat je een soort gemeenschappelijke taal creëert. Dus, hoewel de kaars gebaseerd zal zijn op de geur van de toilet­artikelen, zullen ze toch licht worden aangepast, zodat ze iets vertrouwder aanvoelen.’

Vaak wordt gezegd dat geur sterk verbonden is met het geheugen – hoewel herinneringen in verschillende vormen en formaten voorkomen. Geur heeft me bijvoorbeeld nooit geholpen om een wiskundige formule voor een examen te onthouden. En ik ruik ook niet aan de voedingsmiddelen die ik moet vervangen in mijn koelkast als ik een boodschappenlijstje opstel. Maar geur speelt wel een belangrijke rol bij het zogenaamde episodische geheugen, herinneringen aan autobiografische ervaringen of situaties met een tijdelijke of ruimtelijke dimensie, vaak gekoppeld aan emoties. Zo kan geur ons meenemen naar een andere plek of tijd, of zelfs onze stemming veranderen.

In haar boek ‘Smellosophy’ citeert cognitief wetenschapper en filosoof Ann-Sophie Barwich de parfumeur Christophe Laudamiel, die uitlegt waarom dit effect zo boeiend is. ‘Je bent daar, omdat die moleculen in je neus zitten. En dus denkt je brein dat je daar bent... Het transporteert je naar precies die specifieke plaats.’

Terugkerende hotelgasten zullen zich getroost voelen als ze opnieuw de geur ruiken die ze eerder associeerden met comfort en luxe. En vertrekkende hotelgasten willen misschien wat van de magie van hun vakantie behouden door een diffuser, geurkaars of spray mee te nemen. Het is een van de redenen waarom hotels doorgaans de voorkeur geven aan één enkele, kenmerkende geur.

In sommige openbare ruimtes merk je echter ook een trend naar een meer dynamische geur: een die evolueert naarmate de tijd verstrijkt of naarmate je je door de ruimte verplaatst. Han vergelijkt het met het componeren van een olfactorische symfonie. ‘Ik ben momenteel bezig met een geurproject voor een luxeresort. Daar zullen we een basisgeur hebben, maar die zal subtiel veranderen terwijl je van de ene naar de andere kamer gaat.’

Rebecca Rose, de oprichter en creatief directeur van To The Fairest, werkt steeds vaker op die manier. Behalve voor hotels ontwerpt ze ook vaak geuren voor bruiloften – geurbeleving van de ‘grote dag’ is een trend. Haar eigen huis is een plek waar ze volop experimenteert: ze gebruikt verschillende geuren om telkens een andere sfeer te creëren. In haar woonkamer, bijvoorbeeld, brandt haar eigen Cécile-kaars. ‘Die staat voor warmte, maar ook voor een vleugje vakantiegevoel: ik heb er een zeer subtiele noot van kokos in verwerkt, zonder dat je meteen aan zonnebrandolie moet denken; het is gezellig en ontspannend.’ In de eetkamer maakt ze gebruik van de frissere ‘Vert de Serendip’-diffuser van Victoria Cator. Maar, zegt Rose, dynamische geuren moeten vooral in balans zijn. Zowel een bruid als iemand die op reis is, verkiest vaak één enkele, leidende geur. Een geur waar ze keer op keer naar kunnen terugkeren, voor jubilea of op elk ander moment, om die herinneringen terug te brengen.

Het concept van ‘een exclusieve geur waarmee gasten dit stukje vakantie als een olfactief souvenir kunnen meenemen’ was precies wat Eden Rock St Barths wilde bereiken met zijn Diptyque-geur, legt Pointeau uit. ‘Het is een zeer herkenbare geur die gasten ervaren vanaf het moment dat ze door de chauffeur van het hotel worden opgehaald op de luchthaven.’ En het lijkt te werken. ‘Telkens wanneer onze voorraad kaarsen die we te koop aanbieden aan onze gasten op is, ontstaan er maandenlange wachtlijsten.’

© The Telegraph