Smappee-CEO Stefan Grosjean (Porsche Taycan 4S) | ‘Ik hoor de elektronen fluiten’

‘De multimedia in deze auto zijn waardeloos’, zegt hij. ‘Dit is een ctrl-alt-del tijdens het rijden, hé. Het is een bekende bug. Onvergeeflijk, eigenlijk. Maar goed, dit was een van de allereerste exemplaren. Ik maak ook producten en aanvaard enkele kinderziekten.’ ‘Voor de rest is hij perfect’, zegt hij. ‘Al zou ik mijn Waze liever recht voor mij zien, in plaats van de navigatie in de Porsche-app.’

Ook als Tesla-rijder was Grosjean een pionier. Die auto heeft hij trouwens nog: een Model S P85D. ‘Die hou ik levenslang bij. Een medewerker gebruikt hem nu. Ik hoorde over iemand die er 800.000 kilometer mee heeft gereden. Dat lijkt me een mooi streefdoel. Dan is het een zeer goede en duurzame investering geweest.’

‘Tesla’s eigen netwerk van laadinfrastructuur was toen al top – iets anders was er niet’, vertelt Grosjean. ‘Ik ondernam er meteen een reis van 3500 kilometer mee. Door Frankrijk naar Italië, en terug via Zwitserland. In de wijnstad Beaune sliepen we in een hotel met Tesla-laders. Vandaaruit raakten we in de Italiaanse Alpen. Het was zomer en tegen 120 km/u kon ik met een laadbeurt ruim 400 kilometer rijden. Maar ons hotel in de bergen had geen laadpaal. Ik had een kleine lader en een stekker mee, maar in Italië gebruiken ze een andere aardingspin. Wat geluk en creativiteit brachten soelaas: met de stroomadapter van mijn scheerapparaat ertussen lukte het ook. Toen heeft hij tweeënhalve dag geladen.’

Onderweg naar Turijn zag Grosjean voorbij Aoste aan een laadstation tien Tesla’s naast elkaar staan. ‘Op dat moment een beklijvend toekomstbeeld. In de wijnstreek had ons hotel een gewoon stopcontact aan de gevel. “Hoeveel is mijn schuld?”, vroeg ik na een paar dagen laden. “‘t Is goed”, antwoordde die mens. Het was nog de tijd waarin niemand goed wist wat dat kostte. Uiteindelijk is die reis van 3500 kilometer perfect verlopen.’

Maar ‘range anxiety’ bestáát, weet hij. ‘Twee maanden eerder was ik naar Engeland gereden, mijn eerste internationale trip. In Calais kon je een laadpunt reserveren, maar onderweg naar Brighton en vervolgens Londen kon ik nergens laden. Pas ten zuiden van de Britse hoofdstad stonden twee snelladers. Mijn vrouw en dochter merkten dat ik de verwarming had uitgezet en op de snelweg slechts 80 km/u reed, maar ze hadden niet door waarom. We zijn er geraakt. Met tien kilometer speling.’

‘Een gouden tip: laad zodra je een stopcontact ziet’, zegt hij. ‘Maar het gebeurt sowieso dat je daartegen zondigt en vervolgens plots ergens naartoe moet. Daarom raad ik aan bedrijfsleiders altijd aan om ook een eigen snellader te installeren. Voor henzelf, voor klanten én voor het publiek. Het is hoe dan ook interessant. In het weekend kun je de stroom die je met je zonnepanelen aanmaakt, verkopen aan iemand die je er ook gelukkig mee maakt.’

Na acht jaar is het batterijpakket van zijn Tesla nog altijd performant. ‘Dat is niet het probleem’, zegt Grosjean. ‘Maar van dat bouwjaar zijn er enkele in brand gevlogen, waarna ze mijn auto hebben ‘dichtgedraaid’: hij laadt slechts tegen 45 kW in plaats van tegen 120 kW. Daardoor duurt volledig laden bijna twee uur. Ik heb daarover geklaagd bij Tesla, maar zonder succes. Ik was er niet zo happy mee. Bovendien heb ik twee keer een deurklink moeten vervangen. Tesla is geen autobouwer met honderd jaar ervaring. Het is ook zo’n typisch Amerikaans salon: niet zo mijn ding. Daarom heb ik de Taycan gekocht.’

‘Ik wilde ook de Europese industrie steunen’, legt hij uit. ‘Die is historisch sterk in goede auto’s bouwen, maar liet zich door Tesla van de kaart vegen. “Het zal wel niet zo snel gaan”, dachten ze. Dat was zeer naïef en fout. Europa had alle Tesla’s kunnen voorkomen door een betaalbare plug-inhybride met een autonomie van honderd kilometer te produceren, waarmee bijna iedereen zijn dagelijkse verplaatsingen elektrisch kon doen – en dus geen louter fiscale hybrides die 30 kilometer elektrisch rijden: I hate them. Die auto’s hadden de mensen zeker gekocht. Nu kunnen die merken dat wel, als het te laat is. De Tesla is een goede wagen, maar ook een tablet op wielen. Je voelt dat hij van een softwarebedrijf komt. De Porsche is een echte auto: comfortabel, met uitstekende zetels en een dito wegligging. En de deurgrepen werken.’

‘Die heb ik weliswaar niet meer online besteld’, lacht hij. ‘Het was een van de eerste in België – ik had hem nog niet eens gezien. Daarom nam ik een vrij eenvoudige versie. Kinderziektes zijn er altijd. Later zal ik weleens een duurdere kopen. Ik wilde wel graag de kleur ‘electric blue’,maar niemand kon me die toen tonen. Daarom koos ik gewoon wit, met zwart leer. Op een open dak besparen was geen goed idee: dat mis ik.’ Ook een autopilot heeft de Porsche niet. ‘Met mijn Tesla had ik een ongeval toen die een wegversmalling die stond aangegeven met paaltjes niet opmerkte. Éven onaandachtig, en ik had prijs.’

Bij ons vertrek is de batterij 98 procent volgeladen, goed voor 352 kilometer autonomie. ‘In de zomer is een volle batterij goed voor 430 snelwegkilometer. Ik koos het Performance Plus batterijpakket met een capaciteit van 94 kWh, niet dat van 71 kWh waarmee het rijbereik algauw onder 300 kilometer daalt.’

De performantste versie liet hij aan zich voorbijgaan. ‘Alleen al omdat die Turbo S heet’, lacht hij. ‘Met een elektrische motor heb je natuurlijk geen turbo. Het optionele ‘turbogeluid’ is nog erger. “Onnozelaars”, denk ik dan. De stilte is net zo zalig. Hoewel. Als ik alles opengooi, hoor ik de elektronen fluiten. In een elektromotor gaat de stroom door koperen wikkelingen. Die krachten zijn dan zo groot dat de wikkelingen onderling tegen elkaar dansen, wat dat hoogfrequente geluid genereert. Dát is het nieuwe motorgeluid: het gefluit van elektronen die koperdraden doen dansen.’

‘Ik ken niemand die elektrisch rijdt en terug wil. Ook leuk: de gezichtjes en opgestoken duimen van kleine jongens. Ik weet niet of ze weten dat dit een Porsche is, maar ze zien hem wel graag. Auto’s blijven verwonderen.’

Ook Grosjean zelf is een autofanaat. En hij heeft ook een échte 911 Turbo (2010). ‘Die kocht ik als beloning voor mezelf toen ik mijn eerste bedrijf EnergyICT verkocht. Ik was 48. Het was een toy voor deze boy – en ingenieur. De 911 Turbo ontploft later, maar is dan nóg krachtiger dan de Taycan. Ook die auto hou ik voor altijd bij. Op de keuring kreeg ik wel vreemde blikken: het voorbije jaar had ik er slechts 800 kilometer mee gereden.’

‘Ik hou van de ‘Deutsche’ engineering’, klinkt het. ‘Met de Taycan voerde Porsche twee belangrijke innovaties door. Het ontwikkelde een architectuur van 800V in plaats van de gebruikelijke 400V, waarmee je kunt laden tegen 260 kW. Daardoor is hij na 20 minuten vol. Anderen hebben dat intussen gekopieerd. De tweede innovatie was een versnellingsbak. Mijn Tesla kan een of enkele keren voluit accelereren, maar dan is het voorbij voor een aantal minuten. Porsche stelt: als we die performantie beloven, moet ze continu zijn.’

Hij demonstreert het acceleratievermogen in de modus Sport+. ‘Dat doe ik liever dan snel rijden. Op de snelweg rij ik vaak trager dan 120 km/u. In dit soort auto heb je die neiging ook niet meer.’ Bandenslijtage is wel een valkuil, zo blijkt. ‘Doordat hij zo zwaar is, waren de laagprofielbanden op de Tesla na 20.000 kilometer versleten. Op de Porsche wilde ik gewone banden.’ (lacht)

Vooraan links zit een flinke kras. Van zijn buur in de parkeergarage, zo blijkt. ‘Doordat de bodem vol batterijen zit, zijn elektrische auto’s gigantisch breed: je krijgt ze amper tussen de lijnen.’ Voordeel is dan weer dat er zowel voor- als achteraan een koffer is. Daar blijkt zijn elektrische vouwstep in te zitten. ‘Die neem ik ook mee op de trein, om in Brussel mee rond te rijden. De koffer is niet al te groot. Maar goed, de kinderen zijn dat wel al: hij hoeft niet meer als gezinswagen te fungeren.’

Smappee ontwikkelt slimme laadpalen en dito energiemanagementsystemen. Uiteraard is Grosjean een supporter van de elektrische auto. Al blijft hij kritisch. ‘Ik vind dat er verkeerde beslissingen werden genomen. Waarom hebben merken zoals BMW, Mercedes-Benz en Toyota de waterstofmotor in godsnaam opzijgeschoven? Het is tegen mijn business, maar het was dé oplossing: elektrisch rijden zonder piekproblemen op het net, en waterstof kun je tanken zoals aan de klassieke tankstations.’

‘Vanuit ecologisch oogpunt is niet rijden natuurlijk het beste’, zegt hij. ‘Als ik naar het centrum van Brussel moet, neem ik de trein; naar Frankrijk ga ik met de TGV. Wat rest, is zowat 20.000 kilometer per jaar met de auto. En wat kwatongen ook mogen beweren: ecologisch is de elektrische auto zeer zinvol. Na 50.000 kilometer rijden met klassieke elektriciteit uit het net is alle CO2 die vrijkomt bij de bouw en het gebruik van een auto op fossiele brandstoffen gecompenseerd. Dat klinkt misschien vreemd, maar vergeet niet dat een elektromotor 97 procent van zijn energie omzet in energie op de as. Bij een verbrandingsmotor is dat maar 30 procent.’

‘Voed je alleen met zonnepanelen en stockeer je je elektriciteit in een autobatterij , dan is je investering na vier jaar terugverdiend’, vervolgt hij. ‘Daarna rij je nagenoeg gratis. Banden en ruitenwissers zijn het enige onderhoud – en in het geval van een Tesla: deurgrepen.’

Op de parking van Smappee staan maar liefst vijftig laadpunten, plus een containerbatterij met het equivalent van dertig Tesla’s. Grosjean gelooft dat we volledig kunnen omschakelen naar elektrisch rijden, zonder comfortverlies en wellicht voordeliger. ‘Het net zal de stroom wél aankunnen, maar niet als iedereen zijn auto op hetzelfde moment wil laden. Het laden moet uitgesmeerd en gebalanceerd worden. Daartoe hoeven mensen hun gedrag niet aan te passen: dat doen wij voor hen achter de schermen, met software en AI-systemen. Ook de prijssturing zal daarin een rol spelen. ‘s Nachts en in het weekend is er een overschot aan stroom, en op bepaalde momenten zal laden een veelvoud kosten van op andere. Vandaar dat men het capaciteitstarief heeft ingevoerd. We zullen evolueren naar uurprijzen, ook voor particulieren.’

Grosjean is geen fundamentalist. En waar het hart van vol is, loopt de mond van over. ‘Mijn Land Rover Defender (2022) is een topper’, laat hij zich nog ontsnappen terwijl we verder over auto’s keuvelen. ‘Het is een vervelende boodschap als je laadpalen maakt, maar goed: hij dient alleen om mee op vakantie te gaan en te kamperen. Om echt te ontkoppelen. Ik rijd 95 procent van de tijd elektrisch. Dat is redelijk, zeker?’