Ver weg van het mondaine Zoute ligt op een boerenerf van 12 hectare een bekroond topwerk van architect Vincent Van Duysen: drie archetypische schuren waarin een privéwoning en de paardenfokkerij Knokke Horses zijn ondergebracht. We gingen op bezoek.
Peter en Melissa Taffeiren zijn discrete Knokkenaars. Hun woning ligt niet pontificaal in het Zoute, ze houden zich liever ver van al het mondaine. Toch is Taffeirens impact op de kustgemeente groot. Op dit ogenblik ontwikkelt zijn vastgoedfirma Poc Partners appartementen in Duinbergen (Cap Horn, momenteel de hoogste toren van Knokke-Heist), aan het Rubensplein, in het Zoute, aan de Graaf Jansdijk en bij de RBSC Duinbergen. 'We zijn ook in bespreking met Robbrecht en Daem Architecten om 'het hotel van de 22ste eeuw' neer te poten. Het aparthotel moet een 'serviced building' worden met verschillende woon- en verblijfsformules. Deze zomer is ook zijn project Marina Royale opgeleverd, als eerste in een reeks van vier. Vandaag ontvangt Tafferein ons in zijn woning met paardenfokkerij in de Knokse polders.
Drie archetypische schuren
'In 2007 begon architect Vincent Van Duysen aan ons project te ontwerpen. Hij werkte samen met de Antwerpse landschapsarchitect Ludovic Devriendt, een echte kunstenaar die de stiel bij Paul Deroose leerde. Vrijwel meteen kwam Van Duysen met het plan voor drie archetypische schuren die een binnentuin omsluiten. Ze zijn langwerpig en afgetimmerd in verdonkerd Siberisch larikshout. Een schuurvolume dient als bureau met garage, een als privéwoning en een als paardenstalling.'
Ik heb voor dit huis alleen al dertig keer meer ontwerptekeningen gekregen dan voor een bouwproject met 17 appartementen.
'Vincent hanteerde de kousenvoetentechniek: stap voor stap nam hij ons mee in zijn vormentaal, materiaalkeuzes en denkwereld. Beetje bij beetje begrepen we waarom hij die lage schuurvolumes tekende. Waarom hij een beperkt palet van stoere materialen als (geschuurd) beton, massieve gerookte eik en zadelleder koos. En waarom het acht maanden duurde voor hij de ideale schrijnwerker had die zijn ideeën perfect kon realiseren. Werkelijk van alles zijn hier stalen en maquettes gemaakt, vaak zelfs op ware grootte, zodat de uitvoering perfect zou kloppen met de plannen en de uitgezette zichtlijnen.'
'Het resultaat is dat de binnen- en buitenarchitectuur naadloos op elkaar zijn afgestemd. Nergens zijn compromissen gesloten. Zelfs in de kelder is geschilderd met speciaal voor hem ontwikkelde structuurverf. Beroepshalve werk ik dagelijks samen met architecten om mijn projecten te bouwen, maar dit niveau is echt onvoorstelbaar. Met Vincent werken is oncommercieel voor de vastgoedprojecten die ik doe, maar privé was dit een superervaring.'
'De architect tekende zijn drie 'barns' zo laag mogelijk, zodat de architectuur in het landschap zou opgaan. Zoals archetypische landbouwschuren die helemaal vergroeid zijn met het polderlandschap. Een gestapeld volume zou hier totaal niet passen.'
In totaal mocht de familie Taffeiren 1.000 kubieke meter bewoonbare oppervlakte hebben, maar daar merk je op het terrein niet veel van: er zit minstens evenveel onder de grond als bovengronds. 'Het huis is comfortabel, maar blijft op mensenmaat. Ik wilde absoluut geen oversized salon waar je niet met elkaar kunt praten omdat je te ver van elkaar zit. Als mensen in ons woongedeelte komen, vinden ze het intuïtief gezellig. Als ze dan het souterrain met de wellness en de wijnkelder zien, schrikken ze soms van de vele buizen. 'Is dit hier de technische ruimte van het nieuwe ziekenhuis in Knokke?', lachen ze dan.'
Perfectionisme
Een van Taffeirens beste vrienden pushte hem richting Vincent Van Duysen. 'Ik was eerder het type economist en Vlerickboy met de rekenmachine in de hand. Dankzij het gevoel voor kunst, esthetiek en architectuur van mijn vriend heb ik al enorm veel ontdekt. Schoonheid, kwaliteit, passie: het is mijn levensmotto geworden.
'Het lijkt vanzelfsprekend, maar de complexiteit is enorm. Ik heb voor mijn huis alleen al dertig keer meer ontwerptekeningen gekregen dan voor een bouwproject met 17 appartementen. Ongelofelijk. Toen ik Van Duysen in 2007 contacteerde, zei hij dat hij stilaan op een punt was gekomen dat hij alleen nog de opdrachten deed waar hij zin in had. Ze moesten hem uitdagen. Ze moesten hem als bureau ook vooruithelpen, anders weigerde hij. Ik ben blij dat hij hier de uitdaging is aangegaan. Werken met hem was een eyeopener op alle vlakken. Dit is geen spektakelarchitectuur om mee uit te pakken. De finesses zitten in de kwaliteit van het maatwerk, in de details. Werkelijk niks is standaard in dit project, het perfectionisme is maniakaal.'
Paardenloopband
Taffeirens vrouw, Melissa Rocher, runt Knokke Horses: een gerenommeerde stal waar ze springpaarden fokt en op wedstrijdniveau brengt. 'Nu lopen hier twintig wedstrijdpaarden en fokmerries rond. De rest staat bij de ruiters zelf', vertelt ze. Rocher komt uit een familie van Knokse paardenfokkers en is al van jongs af professioneel ruiter. Overal ter wereld doet ze mee aan jumpings. Met succes, zo illustreert haar kloeke prijzenkast - eveneens ontworpen door Vincent Van Duysen.
Ook dit jaar neemt ze deel aan Knokke Hippique, het prestigieuze paardenevent dat vanaf volgende donderdag vlak bij hun stal plaatsvindt op de naburige terreinen van de nieuwe golf in Knokke. Voor het laatst, zo wordt gefluisterd, want Paul Gheysens, de sterke man achter het bedrijf Ghelamco, zou eindelijk de nodige vergunningen hebben om met de werken voor zijn golfterrein van start te gaan. Rocher neemt tijdens Knokke Hippique deel aan de éénsterproeven. 'Ik kom aan de start met twee jonge paarden die nog in opleiding zijn', vertelt ze. 'Ik heb dus geen ambitie om te winnen. De Britse ruiter Jessica Mendosa zal met een ander paard uit onze stal deelnemen. Maar ook voor haar wordt Knokke Hippique een training.'
'Werkelijk niets is standaard in dit project. Het perfectionisme is maniakaal.'
'Voor Vincent Van Duysen was dit zijn eerste paardenfokkerij ooit. Zo'n fokkerij vergt natuurlijk heel specifieke functionaliteiten. Die hebben we samen heel gedetailleerd doorgesproken', zegt Rocher als ze ons meeneemt naar de stal. Ze toont ons een mooie plooideur waarachter de immense wasmachine voor paardendekens verstopt zit. In de stal zelf wijst ze ons op een elegante reling, speciaal voorzien om de dekens over te hangen. De rails van de schuifpoorten zijn discreet weggewerkt, de stallampen zijn op maat ontworpen, de wasbakken zijn helemaal uitgevoerd in terrazzo. Om maar te zeggen: de stal is met evenveel gevoel voor detail opgeleverd als het woonhuis. 'De paardenloopband heeft bijvoorbeeld geen storend traditioneel hellend vlak, maar zit netjes verzonken in de vloer, een uitdrukkelijke wens van Vincent Van Duysen', zegt Taffeiren. 'Zelfs voor de knop om dat toestel te bedienen ontwierp hij een speciale kast in zwarte lariks, hetzelfde hout als aan de gevels. Dat is echt 'Premier League'-niveau .'
Award
Het is de jury van de ARC Architectuurprijs alvast niet ontgaan. Project Knokke Horses won de Nederlandse award in 2015. Met een team van tien kenners kwamen ze uit Amsterdam Van Duysens project in Knokke bekijken. 'Ik dacht altijd dat goeie architectuur publiekelijk en toegankelijk moest zijn. Toen ik het domein opreed, viel al mijn vooringenomenheid weg. We bléven maar rondkijken', zei de voorzitter van de jury op de avond van de prijsuitreiking. Taffeiren knikt: 'Ze raakten hier inderdaad niet meer weg. Het team was hier om 14 uur en tegen 22 uur zaten ze nog in de buitenkeuken bij het zwembad. Ze stopten niet met het gebouw te bekijken vanuit alle mogelijke hoeken. Omdat ze die avond zelf nog de jurering moesten doen, hebben ze dan maar een hotel in Knokke geboekt, in plaats van nog naar Nederland terug te rijden.'
Knokke Hippique: van 28 juni t.e.m. 15 juli in Knokke-Heist. knokkehippique.com