Een blik op de vernieuwde Royal Zoute Golf Club in Knokke

‘Dit is een beladen opdracht. De Golf is niet alleen een beschermd monument, het is ook een instituut met een impressionante geschiedenis. Je doet er uiteraard niet mee wat je wil. De club heeft een unieke sfeer en authenticiteit, het vergt een maatwerkbenadering. Maar een update was wel dringend nodig. Aan het ingeslapen gebouw was de voorbije dertig jaar nauwelijks iets gebeurd.’

Gelukkig is Bonamie absoluut geen iconoclast. Zo iemand had trouwens nooit het vertrouwen gekregen van de Compagnie Het Zoute, die eigenaar is. ‘Ik heb het bestaande gebouwencomplex gerestaureerd en opgefrist. Maar ik voegde ook enkele hedendaagse architecturale elementen toe, zoals een nieuwe keuken, het onthaal en de uitbreiding van de shop. Daar was niet iedereen meteen voor te vinden. Ook burgemeester Leopold Lippens niet. Maar de appreciatie groeide, naarmate het gebouw en de omgevingsaanleg evolueerden. Ik ben nederig gebleven ten opzichte van het bestaande gebouwencomplex in regionalistische stijl. De minimalistische toevoegingen lopen mooi over in de originele architectuur. Ik wilde zeker niks toevoegen dat over vijftien jaar alweer gedemodeerd zou zijn. Tijdloosheid is heel belangrijk in mijn projecten.’

Je moet het maar durven: in zijn wedstrijdpitch namen Bonamie en zijn team al meteen ook de omgevingsaanleg mee in hun conceptvoorstel. Dat was helemaal de bedoeling niet, laat staan de vraag. ‘Maar voor mij is dat een van de cruciale elementen om de totaalsfeer te doen kloppen. De architecturale lijn moest volgens mij van binnen naar buiten worden doorgetrokken’, zegt de architect. ‘Ik ben autodidact in landschapsarchitectuur. Ik heb niet de pretentie om me te meten met de grote namen uit de landschapsarchitectuur. Maar vanaf dag één willen we in onze projecten architectuur en landschap met elkaar verzoenen. Ik ontwierp al verschillende landschapstuinen, zoals momenteel een uitzonderlijke parktuin die deel uitmaakt van een privélandgoed van 73 hectare in Wingene. Daar restaureren we ook de conciërgerie, het neogotisch jachthuis en het landhuis.’

Voor de Golf ontwierp Bonamie ook best veel landschappelijke elementen. De toegangswegen, paden en terrassen werden opnieuw aangelegd, de caddie- en vipparking is uitgewerkt, de hulstformaties en de rozentuin zijn aangeplant. ‘Zelfs de rotonde aan het einde van de Sparrendreef belandde op onze schetstafel, als verlengstuk van mijn totaalconcept. De gemeente Knokke is gelukkig meegegaan in ons idee. Het aanvankelijke onthaal was niet conform de standing en de klasse die de meest prestigieuze golfclub van het land moet uitstralen.’

Dries Bonamie is geen habitué in Knokke, laat staan een lid van de Royal Zoute Golf Club. ‘Ik speel zelfs geen golf. Dat was gelukkig geen vereiste voor dit project’, lacht hij. ‘Al intrigeert de sport me wel. Ze vergt een finesse die vergelijkbaar is met de aanpak van een architectuuropdracht.’

Als Bonamies naam niet meteen een belletje doet rinkelen, dan is dat geen schande. Als restauratie-, conservatie- en nieuwbouwarchitect is hij wel al 24 jaar op topniveau bezig, maar hij blijft liever onder de radar. Mond-tot-mondreclame is in zijn niche veel effectiever dan een publicatie. Op zijn palmares staan vooral grote privéprojecten voor klanten, die zijn uiterst discrete en precieze aanpak weten te appreciëren. Maar toen hij in 2014 het Hof de Pleyne in Loppem transformeerde tot het sterrenrestaurant Hertog Jan, speelde hij zich toch eventjes in de kijker.

De Royal Zoute Golf Club is een van zijn zeldzame publieke opdrachten. ‘We hebben een zeer groot vertrouwen gekregen van Compagnie Het Zoute, de voorzitter van de golfclub Philippe Van de Vyvere, en directeur Jos Vankriekelsvenne. Zij waren de sleutelpersonen in dit dossier. Hun verwachtingen inlossen was ongetwijfeld de grootste uitdaging binnen deze opdracht. Dat zij tevreden zijn, geeft voldoening’, zegt hij. ‘Tijdens de werken was het soms hilarisch om te luisteren naar de feedback van de golfers. ‘Mais c’est horrible’, heb ik meermaals mogen horen, toen ik bezig was aan de nieuwbouw. Ach, een nieuw kapsel beoordeel je toch ook pas als de kapper klaar is? En niet halverwege, want dan lijkt het nergens op.’

Weinig mensen weten dat het clubhuis van de Royal Zoute Golf Club aanvankelijk een privéwoning was. De Villa ‘Maeger Scorre’ is in 1928 gebouwd voor Frans-Jan Thys, een Brusselse advocaat. Pas in 1946, toen de woning verkocht is, werd ze verbouwd tot clubhuis voor de leden van de nieuwe golfclub. Mario Knauer, de naam van de oorspronkelijke architect, staat nog gebeiteld in de toegangspoort. Ook de schilderijen die Edgard Tytgat in 1929-1930 maakte voor Thys’ interieur, zijn er nog. Ze hangen nu in de bar en in het restaurant van de golf. ‘Ook die werken zijn beschermd en werden grondig gerestaureerd.’

Het kunstwerk op de binnenplaats, een impressionante installatie van de Fransman Bernar Venet, stond uiteraard niet origineel op de site. Maar het is ook niet aangedragen door Bonamie en zijn team. ‘De installatie werd er geplaatst als eyecatcher voor de Zoute Rally. Een tijdelijke invulling dus. Maar ik hoop dat het kunstwerk zal blijven staan. Het werkt erg goed op deze plek.’

Veel van de ingrepen van Bonamie spelen verstoppertje met de geschiedenis: je merkt ze niet eens. En dat is in dit geval een compliment. Alle kasseien van de binnenplaats zijn opnieuw gelegd, maar wel in het vroegere patroon. De rozentuin met Franse en Engelse variëteiten is compleet nieuw, maar lijkt er altijd al geweest. En ga je het clubhuis via de binnentuin binnen, dan lijk je een tijdscapsule in te stappen. Als je niet goed oplet, merk je zelfs niet dat de bar gerenoveerd is. ‘We wilden hem in zijn originele ‘jus’ laten. Wel is het oude groene kamerbrede tapijt vervangen door een exacte kopie. Er zijn ook akoestische plafonds geplaatst, maar die vallen totaal niet op. In het restaurant ernaast werkten we met neutrale, tijdloze tinten, die de aandacht niet afleiden van de ultieme blikvanger: het golfterrein zelf’, zegt Bonamie.

‘Het was totaal mijn intentie niet om een excentriek interieur te ontwerpen met gekke kleuren of zotte prints. In een gebouw als dat van de Royal Zoute Golf Club hoort dat niet, vind ik. Voor mij gaat het over doseren en respecteren, niet over choqueren.’

Stap je links de trap op naar de tien hotelkamers, dan is Bonamies ingreep veel voelbaarder. De stijl is wel nog klassiek Engels, maar behalve de trap is alles er nieuw. ‘De bovenverdieping is helemaal casco gezet om het hotelgedeelte compleet te renoveren’, zegt hij. ‘Qua technieken en brandveiligheid was niks meer conform. En de kamers zijn luxueuzer geworden.’

Hoeveel de renovatie en restauratie in totaal hebben gekost? Ook daarover wil Bonamie liever discreet blijven, net als over zijn klanten. ‘Dat soort projecten zijn geesteskinderen die een bijzondere begeestering vergen. Je staat ermee op en je gaat ermee slapen.’