Van het Pinault-museum in Parijs tot het Olympisch Stadion in Tokio: dit zijn de 'most anticipated buildings' van het jaar.
The National Stadium, Tokio
Natuurlijk kunnen de meeste architecten aardig overweg met potlood en papier. Toch doen almaar meer toparchitecten vandaag een beroep op illustratoren of kunstenaars om hun nieuwe projecten in de schijnwerpers te zetten op Instagram, in portfolio’s, of voor wedstrijden Speciaal voor Sabato tekende illustratrice Mathilde Everaert de zes gebouwen die er dit jaar zullen toe doen. ‘Vroeger communiceerden architecten vooral met een plan. Maar als je naar een plan kijkt, weet je niet hoe dat gebouw er zal uitzien’, zegt Everaert, die een diploma architectuur behaalde aan Sint-Lukas en nu voor de Antwerpse bureaus Bovenbouw, Studiobont en Poot Architectuur werkt.
Wat & waar? Een heropbouw van het oorspronkelijke stadion dat in 1964 als het hoofdstadion gold tijdens de toenmalige Olympische Spelen. Behalve de atletiek- en een aantal voetbalwedstrijden vinden deze zomer ook de openings- en slotceremonie van de Olympische Spelen in Tokio hier plaats.
Waarom anticipated? Door protesten liep de bouw van het stadion een vertraging op van 14 maanden. Het aanvankelijk ontwerp was er eentje van de bekende Iraaks-Britse architecte Zaha Hadid, compleet met reusachtig, ovaal dak, maar ook met een buitenproportioneel prijskaartje van 2,1 miljard euro.
Er ontstond groot protest: het futuristische ontwerp zou niet in de omgeving passen, ook was de kostprijs onaanvaardbaar. Dus zocht de Japanse regering naar een alternatief. Dat werd dit ontwerp van Kengo Kuma, met een prijskaartje van 1,1 miljard euro het duurste stadion ter wereld.
Architect? Het bedrijf van Kengo Kuma stelt in Tokio en Parijs meer dan 150 architecten tewerk. Bekende realisaties zijn onder meer het Suntory Museum of Art in Tokio, het Japanse hoofdkantoor van Louis Vuitton Moët Hennessy (LVMH Group) en het Besançon Art Center in Frankrijk.
In zijn projecten zoekt Kuma naar een verzoening tussen de traditionele Japanse en de hedendaagse, toekomstgerichte architectuur. Ook in dit stadion vormen traditionele Japanse bouwtechnieken en het veelvuldig gebruik van hout en groen de rode draad.
Eyecatchers? Het stadion biedt plaats aan 68.000 toeschouwers. Tegelijk schuift het futuristische dak open en kunnen de tribunes verplaatst worden. Exact 185 grote ventilatoren zorgen tijdens de zomer voor verkoeling.
Open? Sinds 1 januari, voor de finale van de nationale voetbalbeker.
Musée Atelier Audemars Piguet, Le Brassus
Wat & waar? Een uitbreiding van het hoofdkwartier van het Zwitserse horlogelabel Audemars Piguet in Le Brassus, ten noorden van Genève, Zwitserland.
Waarom anticipated? Een horlogemerk dat zijn kantoren uitbreidt, het zal architectuurliefhebbers worst wezen. Toch kijken al die liefhebbers reikhalzend uit naar de vervollediging van dit project. Het bouwwerk zal immers als een glazen spiraal in de grond duiken.
Althans, zo zal het lijken nadat er een grastapijt op het dak gedrapeerd wordt. De spiraal is een vorm die refereert aan het raderwerk van horloges uiteraard, maar die volgens Ingels ook de logische opbouw was voor het museum, de kantoren en het gastenverblijf van Audemars Piguet.
Vlakbij bouwt Ingels intussen ook al een Audemars Piguet Hôtel des Horlogers, een hotel in zigzagvorm waarop je kan skiën. Op het dak, mocht u twijfelen.
Architect? De 45-jarige Bjarke Ingels, oprichter van BIG (Bjarke Ingels Group) met vestigingen in Kopenhagen, Londen en New York, doet de naam van zijn architectenbureau alle eer aan. Ingels ziet het namelijk groot.
Hij werkt op dit ogenblik niet alleen aan het nieuwe gebouw voor Audemars Piguet, maar ook aan een stad op Mars. De planeet Mars, mocht u twijfelen. Tegelijk zit hij mee aan de tekentafel voor het nieuwe Britse hoofdkantoor van Google en werkte hij onlangs nog de opvolger af van restaurant Noma in Kopenhagen, Noma 2.
Open? Eind april, als alles volgens plan verloopt.
Grand Egyptian Museum, Gizeh
Wat & waar? Het GEM, vlak bij Caïro, moet het grootste archeologiemuseum ter wereld worden. Net als bij de oude piramides zijn ook de cijfers van dit project duizelingwekkend. Een half miljoen vierkante meter oppervlakte, 200.000 vierkante meter marmer, 6000 bouwvakkers.
Het museum zal honderdduizenden objecten tonen, waaronder de beroemde Toetanchamon-collectie, maar evengoed schatten die nooit eerder tentoongesteld werden.
Waarom anticipated? Omdat aan de gouden triangel een prijskaartje hangt van 1 miljard euro. Geld dat Egypte niet heeft, maar leende tegen een goedkoop rentetarief van Japan. Bedoeling is om het geld later, als de bezoekers binnenstromen, terug te betalen.
Het Grand Egyptian Museum moet een nieuwe trekpleister worden, na jaren van toeristische ellende door de politieke instabiliteit in het land. Op de site zijn meerdere hotels in aanbouw en er zal een kabelbaan vertrekken recht naar de piramide van Cheops drie kilometer verderop.
Waarom controversieel? Het lijkt nooit open te gaan. In 2008 werd het imposante standbeeld van Ramses II, elf meter hoog, vol verwachting naar binnen gerold. De farao staat intussen al langer dan een jaar eenzaam aan de ingang.
Bij de eerstesteenlegging in 2002 dacht toenmalig president Hosni Moebarak nog hoopvol aan 2012, maar acht jaar later is het gebouw nog steeds niet klaar.
Architect? In 2002 won het kleine Ierse architectenbureau Heneghan Peng de ontwerpwedstrijd die de Egyptische regering had uitgeschreven. Het telde toen slechts drie werknemers en nam het op tegen meer dan duizend concurrenten.
Eyecatchers? Opvallend in het ontwerp zijn de triangels, de omgekeerde piramides en een doorzichtige façade. De bouw heeft ook een Belgisch kantje, want het Brusselse Besix is verantwoordelijk voor de constructiewerken. Besix was eerder ook al betrokken bij de Burj Khalifa, de hoogste toren ter wereld.
Open? op 10 oktober 2020. Als ze die datum niet halen, rust er voor altijd een vloek op het museum.
Arctic Bath, Harads
Wat & waar? Een drijvend, cirkelvormig wellnesshotel op de Lule-rivier in Harads, Zweeds Lapland. Het hotel is 700 vierkante meter groot en omvat zes kamers op het water. Ook aan land zijn er nog eens evenveel kamers.
Die zijn minimalistisch ingericht met grote ramen en beukenhout als opvallendste kenmerken. Tijdens de zomer dobbert het hotel vrij in een straal van 18 meter, tijdens de winter zit het vastgevroren.
Waarom anticipated? Dit is een unicum voor liefhebbers van het noorderlicht: vanuit het hotel heb je een ononderbroken uitzicht op het natuurfenomeen.
Het hotel heeft een minimale eco-impact: het is gebouwd met hout, steen, leder en textiel uit de buurt. Bovendien is er in het hartje van de cirkel een openluchtbad met rivierwater. Vanuit de sauna neem je dus meteen een frisse duik. Ook bijzonder: de chefs van het restaurant zijn Kristoffer Åström en de Belg Maarten De Wilde.
Architect? Bertil Harström en Johan Kauppi. Een duo dat al meerdere designprijzen won, onder meer voor het Zweedse IJshotel. Harström is de man achter The Birds Nest, een 19 vierkante meter grote kamer in het Treehotel in Zweden, ’s werelds eerste boomhotel. Dat bevindt zich trouwens op een boogscheut van het Arctic Bath-hotel en wordt door dezelfde eigenaars uitgebaat.
Eyecatchers? Het duo ging aan de slag met contrasten als water en hout, verleden en toekomst, warm en koud. De gestileerde houtstapel op het dak van het hotel refereert aan het drijfhout in de rivier.
Open? Sinds 10 januari.
Munch Museum, Oslo
Wat & waar? Een museum gewijd aan de wereldberoemde Noorse schilder Edvard Munch. De man stierf in 1944 en schonk zijn volledige collectie aan de stad Oslo. In 1963 opende naar aanleiding van zijn honderdste geboorteverjaardag een Munch Museum in de stad. Binnenkort verhuist de collectie naar een nieuwe locatie in Bjørvika, aan de haven van Oslo.
Waarom anticipated? Het is het grootste museum ter wereld gewijd aan één artiest. De Munch-collectie omvat 1150 schilderijen, 18.000 grafische werken, 7700 tekeningen en aquarellen en 13 sculpturen.
Het oorspronkelijke Munch Museum had maar ruimte voor de helft van de collectie, in het nieuwe gebouw krijgt zijn nalatenschap de ruimte die het verdient. In het museum kan je elf tentoonstellingen bezoeken, waaronder drie permanente Munch-expo’s.
De rest is een mix van tijdelijke expo’s over Munch en andere kunstenaars. Voorts kan je hier concerten, literaire evenementen of debatten meepikken. Op de 13de verdieping tafel je met een spectaculair uitzicht op de haven en de stad.
Architect? De Spaanse architect Juan Herreros won in 2009 met zijn voorstel ‘Lambda’, een 13 verdiepingen tellend gebouw van meer dan 26.000 vierkante meter en 58 meter hoog. Het museum bestaat vooral uit staal, beton, glas en geperforeerd aluminium. Andere projecten van Herreros zijn het Internationaal Conferentiecentrum in Bogota en de Bank Tower in Panama City.
Eyecatchers? Het museumgebouw is weinig subtiel. Zijn dominante vorm en indrukwekkende hoogte bleken voor velen onderwerp van kritiek. Het protest zwol een tijdlang zo aan dat het Lambda-project in de koelkast belandde. In 2013 besliste de gemeenteraad van Oslo toch door te gaan met de bouw.
Open? Tijdens de lente.
Bourse de Commerce, Parijs
Wat & waar? De voormalige graanbeurs van Parijs wordt omgetoverd tot een prestigieus museum waar zakenman François Pinault zijn kunstcollectie zal tonen - hij liet trouwens speciaal enkele kunstwerken op maat van de Bourse maken.
Waarom anticipated? Er zijn heel wat redenen om in spanning naar dit nieuwe bouwwerk uit te kijken. Eerst en vooral omdat Pinault al lang droomt van een privémuseum in Parijs.
Aanvankelijk mikte hij op de voormalige Renault-fabriek op het Île Seguin, maar de miljardair kwam van een koude kermis thuis: na drie jaar bureaucratische stilstand moest hij uitkijken naar een andere locatie. Dat werd de Bourse de Commerce.
Architect? Pinault heeft al jaren een boon voor de Japanse architect Tadao Ando. De creatieve vriendschap kende in 2009 een eerste climax met de verbouwing van het ‘Punta della Dogana’, een voormalig douanegebouw in Venetië, tot een museum voor moderne kunst.
Ando is een meester in het creëren van stilte en ruimte met beton. Getuige daarvan onder meer de Pulitzer Art Foundation in St. Louis, het 21_21 Design Sight-museum in Tokio en het literatuurmuseum in de Japanse stad Himeji. In Europa zijn er niet veel werken van Tadao Ando te bewonderen.
Eyecatchers? Aangezien de Bourse gedeeltelijk geklasseerd is (en Ando dus niet mocht raken aan de monumentale glazen koepel en de sierlijke buitengevel) plaatste hij midden in het gebouw een witte cilinder, die als centraal punt zal fungeren.
Open? Midden juni
