Vijf keer parktuinen struinen op grote hoogte: van een oude, hoge spoorlijn tot een voormalige snelwegbrug. Sabato tipt de vijf mooiste hoge parktuinen ter wereld.
1 | The High Line | New York
| 2,33 kilometer
| Van de hoek van Gansevoort Street en Washington Street tot aan 34th Street
| Eerste deel geopend in 2009
De High Line is perfect voor wie houdt van people watching. New Yorkers lunchen er bij de foodstandjes – die nu geleidelijk uit hun winterpauze komen – of ontsnappen er simpelweg aan het drukke verkeer beneden.
De Nederlandse tuinarchitect Piet Oudolf liet zich voor de aanleg van het park inspireren door de wildernis die de spoorweg overwoekerde. Hij zaaide inheemse planten en grassen en plantte Amerikaanse bomen, maar ging ook voor exoten uit Azië én Europese planten.
Verroest, vervallen en vol onkruid, de ‘West Side Elevated High Line’ was in de jaren 90 een doorn in het oog van vele New Yorkers. In 2001 tekende burgemeester Rudy Giuliani zelfs het slopingsbevel. De hoge spoorlijn, waarlangs jarenlang vlees, vis en groenten naar het centrum van de stad waren vervoerd, leek ten dode opgeschreven. En hoewel de vzw Friends of The High Line, die vocht voor het behoud van de spoorlijn, toen al bestond, kwam de redding uit totaal andere hoek: de logge bureaucratie. Door het aanhoudende geruzie tussen de stadsdiensten en de spoorwegmaatschappijen kwam het nooit tot een sloop. In 2003 kwam er groen licht voor de transformatie. Celebs zoals acteur Kevin Bacon, modeontwerpster Diane von Furstenberg en haar echtgenoot, mediamagnaat Barry Diller, hielpen fondsen inzamelen.
2 | ‘Promenade plantée’ of ‘Coulée verte René-Dumont’ | Parijs
| 4,5 kilometer
| Startpunt in het 12e arrondissement, rue de Lyon 44-46, metro Bastille tot aan het Bois de Vincennes
| Geopend in 1994
Als een groene slagader loopt de ‘Promenade plantée’ dwars door het 12de Parijse arrondissement. Officieel heet het park ‘Coulée verte René-Dumont’, naar de bekende Franse agronoom en politicus René Dumont (1904-2001), maar je zult de locals vaker kortweg ‘Promenade’ of ‘Coulée verte’ horen zeggen.
Soms loop je meterslang pal naast de huizen, ongeveer ter hoogte van de eerste verdieping. Je ziet de Parijse architectuurpracht – art-decogevels en schattige balkons – op een totaal andere manier. Maar vergeet ook niet te genieten van het park zelf, waar je een enorme diversiteit aan planten vindt, van wilde klimplanten tot romantische rozelaars.
Het wandelpark is net geen vijf kilometer lang. Perfect om de stad al joggend of wandelend op een nieuwe manier te ontdekken. Sportfanaten kunnen op het einde van het park trouwens hun tocht gewoon voortzetten in het Bois de Vincennes.
MEER ADRESSEN EN INSIDERTIPS OP SABATO’S GIDSPAGINA.
Noem de Coulée verte gerust de moeder van alle skyparks. De promenade, die het traject volgt van een verlaten negentiende-eeuwse spoorweg, was de belangrijkste inspiratiebron voor de New Yorkse High Line. Nochtans is het Parijse equivalent veel minder bekend. Maar goed ook: je zult er geen hordes toeristen tegenkomen.
3 | The Tide | Londen
| Nu 1 kilometer, straks 5 kilometer
| Begint op Peninsula Square
| Geopend in 2019
Met werk van Damien Hirst, Antony Gormley, Allen Jones en Morag Myerscough mag The Tide in Londen zich niet alleen een groen park op stelten noemen, maar ook een openluchtmuseum. Streetartist en kleurenfanaat Felipe Pantone beschilderde er de wandelpaden.
Het park ligt in Greenwich Peninsula, een wijk in het zuidoosten van Londen die aan drie kanten omgeven is door de Thames. In de twintigste eeuw was deze plek het centrum van de zware industrie, met onder meer Europa’s grootste gasfabriek. Momenteel krijgt de wijk een facelift, met nieuwe huisvesting en dus ook een nieuw park. ‘The New London’ wordt de plek zelfs ambitieus genoemd.
Het park vertrekt vanuit het centrum van het schiereiland Peninsula Square en loopt tot aan de oevers van de Thames. Momenteel is The Tide nog maar een kilometer lang, maar er zijn plannen om te gaan tot wel vijf kilometer groen. De eerste plantjes schieten momenteel in terrassen en bakken – al zal het wel nog even duren voor de bomen van The Tide volwassen zijn en er een heuse groene oase van maken.
De focus ligt momenteel op wellness en even weg zijn van het drukke stadsleven. Het fitnesscentrum Outrivals on The Tide biedt er lessen aan voor zowel groepen als individuen die met een personal trainer aan de slag willen. Er zijn ook meditatiepunten en op verschillende plekken in het park vind je ‘audio wellness portals’, waar je via de OPO-app meditatiesessies kunt volgen.
4 | Castlefield Viaduct | Manchester
| 330 meter
| Geopend in 2022
De ingang van Castlefield Viaduct zal bij sommige televisieliefhebbers misschien een belletje doen rinkelen: het pleintje net onder het victoriaanse viaduct diende immers als setting van de pub The Garrison in het recentste seizoen van de hitserie ‘Peaky Blinders’.
Het park werd pas in juli vorig jaar geopend. Landschapsarchitecten en plaatselijke verenigingen plantten meer dan drieduizend struiken en bloemen in beddingen, verspreid over het viaduct.
De roestkleurige plantenbakken zijn een knipoog naar het zware industriële verleden van de stad. Het viaduct is op bepaalde plekken deels overkapt, zodat klimplanten het nóg makkelijker krijgen. Een jaar lang zat Castlefield Viaduct in een soort proefperiode: slechts honderd bezoekers per dag mochten erin, en daarvoor moesten ze reserveren. Het bleek een succes: het park blijft al minstens tot eind 2024 open en reserveren is niet langer nodig.
Castlefield Viaduct draagt bij aan de groeiende populariteit van de stad. De reisgids ‘Lonely Planet’ nam de stad op in zijn ‘30 best places to go’-selectie van 2023 en verwees daarbij uitdrukkelijk naar het nieuw geopende park.
5 | Seoullo 7017 | Seoel
| 983 meter
| Geopend in 2017
Korea’s Seoullo 7017 bezoek je het best in het donker. Je hebt dan niet alleen een adembenemend uitzicht op de wolkenkrabbers en de skyline van Seoel, ook het park zelf baadt in een paarsblauwe verlichting, waardoor het in een ‘Blade Runner’-achtig sciencefictionsfeertje wordt ondergedompeld.
Anders dan veel verhoogde parken is Seoullo 7017 niet gebouwd op een voormalige spoorlijn, maar op een in onbruik geraakte snelweg uit 1970. In 2017 werd die officieel tot park omgevormd, en de twee jaartallen werden in de naam verwerkt. ‘Seoullo’ betekent dan weer: ‘de weg naar Seoel’.
Seoullo is eigenlijk meer een botanische tuin dan een park. Er werden meer dan 24.000 planten, struiken en bomen aangeplant in 650 bakken. De planten kregen allemaal een kaartje mee met hun Latijnse, Engelse en Koreaanse naam én een QR-code waarop je als bezoeker nog meer uitleg kunt vinden.
Wie een cursus plantkunde niet zozeer ziet zitten, hoeft zich geen zorgen te maken. Er is entertainment genoeg in dit skypark: trampolines voor kinderen, paviljoenen voor thee en lunch, en in een jacuzziachtig bassin kun je zelfs even pootjebaden.