Grootste cacaoproducenten ter wereld slaan handen in elkaar

Al bijna zes decennia bestaat met de OPEC, de Organisatie voor Olie-Exporterende Landen, een oliekartel. In 2019 beraadden de grootste koffie-exporteurs ter wereld zich over de oprichting van een eigen variant. En dit jaar houden Ivoorkust en Ghana een cacaokartel boven de doopvont.

De grootste cacaoproducenten ter wereld - samen zijn ze goed voor meer dan 60 procent van de markt - bundelen vanaf oktober de krachten. Het initiatief komt er na jaren van jojoënde prijzen, een gevolg van speculatie over de voorraden. Via onderlinge afspraken hopen de Afrikaanse landen daar komaf mee te maken. En extra inkomsten te puren uit de verkoop van de grondstof voor uw reep chocolade, Mars, Oreo of uw ijsje met chocoladesmaak.

Minimumprijs

Aanvankelijk waren Ivoorkust en Ghana van plan een minimumprijs van 2.600 dollar per metrische ton cacao aan te rekenen. Ter vergelijking: op de Intercontinental Exchange (ICE), waar de meeste handel in cacaocontracten plaatsvindt, schommelt de prijs voor een metrische ton vandaag rond 2.500 dollar.

Maar die optie riep heel wat weerstand op bij de chocolade-industrie. De sector vreesde voor een ravage op de markt als dat voorstel het zou halen. Daarom kwam hij met een alternatief. De cacaoverwerkers zouden een premie betalen bovenop de prijs op de markt van de futures. 'Die premie zal 400 dollar per metrische ton bedragen', besliste de 'COPEC', zoals sommigen het partnerschap noemen.

Volgens de presidenten van Ivoorkust en Ghana, Alassane Ouattara en Nana Akufo-Addo, drong de maatregel zich op om de levensstandaard van de kleine boeren op te krikken. Uit cijfers van de Wereldbank blijkt dat 80 procent van de cacaoboeren - zowat vier miljoen mensen en hun gezinnen - moet rondkomen met minder dan 3 dollar per dag. 'Door de premie die we weldra vragen, kunnen we die boeren een hoger en stabieler loon garanderen', maken ze zich sterk.

Rol overheid

In de twee Afrikaanse landen speelt de overheid nog altijd een belangrijke rol in de cacaosector. Kleine producenten verkopen hun bonen gewoonlijk aan een lokale tussenpersoon tegen een prijs die de overheid jaarlijks vastprikt.

Die tussenhandelaar gaat bij verschillende kleine boeren langs om daarna zijn 'oogst' in bulk aan de regering te verkopen. Waarna die op haar beurt de cacao slijt bij internationale verwerkers. Zodra die de bonen tot poeder of boter herleid hebben, vertrekt het product naar de chocoladefabrieken.

Of de oprichting van het cacaokartel uw reep chocolade of portie M&M's flink duurder gaat maken, valt moeilijk te voorspellen. Snoepproducenten reageerden in het verleden op verschillende manieren als de cacao duurder werd. De ene keer boden ze de consument voor dezelfde prijs een kleinere reep, de volgende keer verwerkten ze minder cacao in hun product. En nog een andere keer mochten de klanten dieper in hun portemonnee tasten voor hun 'guilty pleasure'.

Volgens heel wat analisten blijven te veel vragen voorlopig onbeantwoord. Gaan cacaoverwerkers hun prijzen verhogen of gaan ze op zoek naar alternatieven? En wat doen kleinere producenten zoals Peru, Nigeria of Ecuador: het kartel volgen of net nieuwe klanten proberen te lokken door zich goedkoper in de markt te zetten? De toekomst zal het uitwijzen.