Tussen Ablynx en AB Inbev

Zal de Vlaamse biotech ooit kunnen wat de Belgische bierwereld wél kon: de wereld veroveren? Het is al sinds het Gentse Innogenetics in de jaren negentig de grote vraag en tot nog toe was het antwoord altijd ontgoochelend.

Van veelbelovend onderzoek ging het vaak naar veelbelovende beursgenoteerde biotechbedrijven, maar de stap naar big farma – de medicijnen ook ten gelde maken – bleek nooit haalbaar. De grootste recente ontgoocheling is Ablynx, eveneens een Gentse biotechparel die in 2018 bij Sanofi belandde, waarna de Fransen het mes zetten in de onderzoeksprogramma’s.

Tegen die achtergrond leest het verhaal dat het Mechelse Galapagos aan het schrijven is veel aangenamer. Het sloot met zijn Amerikaanse aandeelhouder Gilead een niet-aanvalspact, waarbij de Amerikaanse aandeelhouder zich tien jaar onthoudt van overnamepogingen én tegelijk voldoende uit de kluiten gewassen is om overnamepogingen van anderen af te weren.

Volgens Galapagos-CEO Onno Van de Stolpe blijft de onafhankelijkheid van het wetenschappelijk onderzoek bij het bedrijf gegarandeerd. ‘We kunnen zelf blijven bepalen welke onderzoeken we doen en welke niet’, zegt hij. Het is een wereld van verschil met wat bij Ablynx gebeurde, waar de Franse bureaucratie het Gentse enthousiasme fnuikte.

In die zin is de samenwerking tussen Galapagos en Gilead goed nieuws. Het toont dat een van de uitzonderlijke sterktes van de Vlaamse economie nog altijd rendeert: het uitzonderlijke ecosysteem van goede universiteiten, mutualiteiten, publieke gezondheidszorg en beursgenoteerde farma en biotech. Die laatste heeft kunnen groeien op de vruchtbare bodem van een overheid die in deze wél eens ver vooruit heeft gekeken en goede keuzes heeft gemaakt.

Galapagos is daar op dit moment een bijzonder mooi resultaat van. De miljardendeal met Gilead geeft Galapagos nu tien jaar langer de kans als kleine vis te groeien in een zee vol bigfarma-haaien en vermijdt dat het hart van het bedrijf – het onderzoek - wordt aangevallen.

Maar dit niet-aanvalspact komt wel degelijk met een kost. Galapagos moet namelijk een deel van de internationale droom opgeven. De kans om zelf een blockbuster-medicijn op de markt te brengen, de inkomsten daarvan te gebruiken voor nog meer onderzoek en zo het vliegwiel te doen draaien om vanuit de lage landen zelf big farma op de kaart te zetten, is met deze deal wellicht verkeken. Daarvoor moet het een te groot deel van de kroonjuwelen laten dragen door Gilead.

Het goede nieuws is dat Galapagos de komende tien jaar in onafhankelijkheid verder kan bloeien, zoals dat met Ablynx niet gelukt is. Vanuit de Vlaamse biotechervaring is dat meer dan wat we gewoon zijn en schrijft Galapagos inderdaad geschiedenis. Maar wie het verhaal leest vanuit de wetenschap wat veel langer geleden ooit mogelijk bleek bij Solvay en UCB, laat staan de Belgische bierbrouwers, blijft met een wrang nasmaakje achter.