Do the right thing

Rector Vrije Universiteit Brussel

Do the wrong thing. Wie het nieuws een beetje volgt, krijgt al snel het gevoel dat elke ochtend nogal wat mensen hun dag beginnen met dat voornemen. Vorig weekend kwamen in Brussel meer dan 10.000 mensen op straat om te betogen tegen seksisme en geweld tegen vrouwen. Dit jaar alleen al zijn in ons land 21 vrouwen vermoord door hun partner. In Frankrijk kostte feminicide 116 vrouwen het leven. En het jaar is nog niet voorbij. Op onze campus hebben we maandag de Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen mee in de verf gezet door op het middaguur een minuut heel veel lawaai te maken. Zoals op vele plaatsen gebeurde. En terecht.

Het lijkt wel alsof we medemensen die we niet persoonlijk kennen maar beter wantrouwen. Je weet nooit wat er in hun hoofd omgaat

Do the wrong thing. Journalisten vermoorden bijvoorbeeld. Volgens het observatorium van Unesco zijn dit jaar al meer dan 50 journalisten om het leven gebracht. Vorig jaar hebben de twee Brusselse vrije universiteiten hun jaarlijkse honorary title for freedom of expression uitgereikt aan de familie van Daphne Caruana. De Maltese onderzoeksjournalist werd in 2017 vermoord wegens haar onderzoek naar corruptie op het eiland, een van de 28 EU-lidstaten. Dat het onderzoek zopas in een stroomversnelling is terechtgekomen - mede dankzij de niet aflatende internationale druk - is heuglijk nieuws. Eindelijk.

Do the wrong thing. De Hitlergroet brengen in het Fort van Breendonk. In 2019. Zucht. Het is maar een kleine greep uit het nieuws van de voorbije dagen.

Advertentie

Het lijkt wel alsof we medemensen die we niet persoonlijk kennen maar beter wantrouwen. Je weet nooit wat er in hun hoofd omgaat.

Een gezond wantrouwen als realistische basishouding. Ik geef toe dat ik ook wel op mijn hoede was toen ik nog niet zo lang geleden door de Brabantstraat in Schaarbeek reed en plots autopech kreeg. De immer drukke Brabantstraat met haar exotische winkels en bezoekers uit alle windstreken is, zeker in volle spits, een plek waar je liever geen motorpech krijgt. Ik blokkeerde het verkeer en zelf mijn auto aan de kant duwen was geen optie.

Zijn we niet te streng voor onze medemens? Heeft Rutger Bregman geen punt als hij stelt dat de meeste mensen deugen?

Maar kijk, van overal kwamen mannen aangelopen die spontaan aanboden mij te helpen. Mannen met een Marokkaanse, Albanese of andere Balkanachtergrond. Ze duwden mijn auto naar de kant van de straat, voor een winkel. De uitbaters merkten dat ik er bleek uitzag en ze drongen vriendelijk aan dat ik een thee zou drinken terwijl ik wachtte op de takelwagen. Ook de man die mijn auto kwam takelen - een Pool, denk ik - was een uiterst behulpzame en vriendelijke meneer. En terwijl ik mijn auto richting garage zag vertrekken en op enkele vrienden wachtte die me kwamen oppikken, hoorde ik opnieuw aandringen: ‘Drink toch nog een theetje, mevrouw.’

Zijn we niet te streng voor onze medemens? Heeft de Nederlandse historicus Rutger Bregman geen punt als hij stelt dat de meeste mensen deugen, zoals de titel van zijn jongste bestseller luidt? Het belangrijkste advies van Bregman is de betekenis van het woord ‘realisme’ te vervangen. ‘Is het niet veelzeggend dat in ons taalgebruik ‘realist’ synoniem is geworden voor ‘cynicus’? Voor iemand met een somber mensbeeld. In werkelijkheid is juist de cynicus wereldvreemd.’

Volgens Bregman - en hij voert hiervoor 500 pagina’s bewijsmateriaal aan - zijn mensen ten diepste geneigd tot het goede. Hij pleit er dan ook voor als mens uit de kast te komen. ‘Geef toe aan je natuur en schenk je vertrouwen. Schaam je niet voor je generositeit en doe het goede in volle daglicht.’

Advertentie

Do the right thing. Het kost geen moeite, want het is in overeenstemming met onze natuur. En alle slechteriken die we in de media zien? Vermijd het nieuws, adviseert Bregman. Maar die oproep, beste lezer van deze voortreffelijke krant, wil ik hier liever niet onderschrijven.

Advertentie
Gesponsorde inhoud