Belgische impactfinanciering moet volwassen worden

De Belgische impactfinanciers organiseren eind november samen met enkele Europese collega's in Brussel de eerste Belgische Impact Week. Dat feest van de impactfinanciering wordt het startpunt van een nieuw onafhankelijk not-for-profitinstituut onder de vlag IF Belgium, wat staat voor Institute for Impact Finance Belgium. IF Belgium zal Belgische impactfinanciers structureel samenbrengen om gericht bij te dragen aan de uitbouw van een ambitieus en bloeiend ecosysteem van impactfinanciering in België.

Impactfinanciering is een begrip dat veel ladingen dekt. Het komt erop neer dat we geld niet in eerste instantie inzetten om meer op te brengen, maar om bij te dragen aan de oplossing van een maatschappelijk probleem. De impact primeert op de winst. Dat is meteen ook het belangrijkste verschil met de klassieke financiële sector. Impactfinanciering kan niet alleen de vorm aannemen van kapitaal, leningen of geefgeld, ook groene obligaties, groene impactobligaties en location based impact finance zijn mogelijke instrumenten.

Iedereen die zelf investeert heeft al gemerkt dat vermogensbeheerders de jongste jaren wel degelijk impactfondsen aanbieden. Milieutechnologie- , water-, hernieuwbare energie- en klimaatfondsen liggen vooraan in hun digitale toonbank. Maar het blijft nog te veel een nichemarkt. Van alle activa onder beheer bij banken, vermogensbeheerders, pensioenfondsen en verzekeraars is slechts 5 procent expliciet gericht op duurzaamheid.  Dat is te weinig. Er is nog veel werk te doen voor de aanbieders van fondsen.

De grote transitie

Onze generatie moet de grote transitie realiseren van een kwadraatseconomie, gebaseerd op constante groei door exploitatie van de aarde en onszelf, naar een duurzame en circulaire economie, die mensen niet als eenmalige 'grondstoffen' behandelt en het begrip afval naar de vuilnisbelt van de geschiedenis verwijst. Dat vraagt creativiteit en ondernemerschap, maar ook enorme investeringen om de klimaatdoelstellingen te realiseren, en een verbeterde toegang tot betaalbare woningen, financiële diensten, onderwijskansen, gezonde voeding, enzovoort. 

Door de grote transitie die we moeten doormaken is impactfinanciering meer dan ooit noodzakelijk. Hoewel er in België almaar meer mogelijkheden tot impactfinanciering bestaan, is het idee bij veel Belgische ondernemers en investeerders te weinig bekend. Te vaak is het iets waarover we weleens praten tijdens een Voka-sessie of bij een sectorvereniging, maar ondernemers, investeerders en lokale sociaaleconomische weefsels doen het te weinig.

Een van de kerneigenschappen van impactfinancieren is impact hebben via ondernemerschap. Dat impliceert dat ook financiële duurzaamheid er een essentieel onderdeel van is. Geld is niet langer het doel, maar wel een belangrijk middel dat je zo efficiënt mogelijk wil inzetten om een duurzame positieve impact op de maatschappij te realiseren. Echte verandering vereist dat we de filantropie overstijgen en de creativiteit en daadkracht van ondernemers aanboren om een positieve impact te realiseren.

De budgetten van non-profitorganisaties en de overheid dragen niet ver genoeg om de transitie te doen slagen en tegen 2030 de duurzame ontwikkelingsdoestellingen (SDG’s) te halen. We hebben ondernemers en ondernemingen nodig die oplossingen bieden, net als we nieuwe vormen van samenwerking tussen ondernemingen en het lokale sociaaleconomische weefsel. En we hebben vooral ook financiers nodig die in een positieve maatschappelijke impact willen investeren en hun geld willen laten werken voor de maatschappij.

Dit is vooral een kans. Organisaties en burgers die investeerden in duurzaamheid plukken daar nu de vruchten van. Ze lijden minder onder de enorme schok in de prijzen van energie en grondstoffen. Ze vinden voor hun projecten almaar meer financiering tegen betere voorwaarden, omdat impactfinanciering nu echt op gang komt. Ze ondervinden ook minder moeite om jong talent aan te trekken en te behouden, omdat veel jonge werknemers in hun job niet alleen geld maar ook zingeving zoeken.

Een financieel systeem dat mikt op impact en dat impactondernemers structureel ondersteunt, is de spil van een nieuw en meer circulair economisch model. Dat zal niet alleen productiever zijn, maar ook het evenwicht tussen welzijn en welvaart beter bewaken. Laten we hopen dat we ons ecosysteem van impactfinanciering kunnen uitbouwen om aan te haken bij wat in de rest van Europa en de wereld gebeurt. Dat is de toekomst. We hebben er alles bij te winnen.