Vanaf 1 januari verstrengen in Vlaanderen de normen voor nieuwbouw opnieuw. Dat is deels verwacht. Het E-peil (de maatstaf voor energie-efficiëntie) wordt, zoals al lang aangekondigd, verscherpt van E50 naar E40. Voor een woning van 200 vierkante meter leidt dat tot een meerprijs van 5.000 euro of zowat 1,7 procent. In veel gevallen volstaat het plaatsen van zonnepanelen om van E50 naar E40 te gaan.
Volgens de bouwsector heeft Vlaams minister van Energie Bart Tommelein ook het S-peil overhaast ingevoerd. Het S-peil komt ter vervanging van het K-peil (isolatie) en de Netto Energiebehoefte (NEB) (lees inzet). De sector is boos en bezorgd omdat de invoering veel sneller gebeurt en ook veel strenger dan verwacht (S31 in plaats van S38).
ABC VAN DE ENERGIENORMEN
Het E-peil meet de energie-efficiëntie van de woning. Wordt op 1 januari verlaagd van E50 naar E40. Hoe lager de waarde, hoe hoger de energie-efficiëntie.
Het S-peil vervangt vanaf 1 januari het K-peil en de Netto-Energiebehoefte (NEB). Het nieuwe S-peil geeft de zuivere isolatie- en ventilatiewaarde van de schil van een woning weer (muren, ramen, dak,…).
Bij nieuwbouwaanvragen vanaf 1 januari moet S31 worden gehaald. Tegen 2020 wordt dat verstrengd tot S28.
Verschillende factoren zijn van invloed op het S-peil: meer isolatie, een efficiëntere geometrische vorm van de woning, minder glas. Wie compacter bouwt (wat niet noodzakelijk kleiner betekent, maar wel minder oppervlakte van gebouwschil), verkrijgt een lagere S-waarde.
Het K-peil en de NEB hadden beperkingen. Het K-peil geeft enkel de isolatiekwaliteit van een gebouwschil weer, maar niet hoeveel energie een gebouw nodig heeft om te verwarmen of te koelen. Dat gebeurt wel door de Netto Energie Behoefte (NEB), maar dat zegt dan niks over de isolatie van de bouwschil. De eis van Netto Energiebehoefte ontmoedigt dan weer om kleine eenheden te bouwen en houdt enkel rekening met de wintersituatie.
De Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) deed een aantal simulaties. Voor gesloten bebouwingen en appartementen zullen de extra kosten er pas komen als tegen 2020 de norm verder daalt naar S28. Voor halfopen en zeker voor open gebouwen stijgt in de simulaties de factuur voor nieuwbouw voor bouwaanvragen vanaf 1 januari 2018 met 0,6 procent à 8,13 procent. De grootste klim werd gehaald voor een case van een villa van 316 m2. In dat geval werd de factuur van 442.400 euro verhoogd met 35.975 euro.
Te weinig tijd
Alle experts zijn het erover eens dat het K-peil en de NEB hun beperkingen hebben. ‘We zijn zeker niet tegen de invoering van het S-peil. Maar we hebben door die onverwachte en verregaande maatregel te weinig tijd om goed te starten. Pas volgende week organiseren we de eerste cursussen voor onze architecten over wat die norm precies inhoudt en hoe ze die kunnen halen. Binnen twee maanden moeten ze bouwaanvragen indienen die eraan voldoen. Dat is niet realistisch’, stelt Kris Baetens, directeur van Netwerk Architecten Vlaanderen (NAV).
De nieuwe norm maakt volgens de Vlaamse bouwfederatie nieuwe woningen vanaf 2018 gemiddeld 1 à 2 procent duurder, 15 tot 30 euro per m². En dat houdt geen rekening met de al hogere kosten door het strengere E-peil. ‘De terugverdieneffecten duren veel te lang. Het strengere S-peil zal tot dikkere isolatielagen leiden en bepaalde isolatietoepassingen uitsluiten. Het schaarsteprobleem van isolatiematerialen zal er op korte termijn alleen maar groter op worden’, benadrukt Marc Dillen, directeur-generaal van de VCB.
Voor de bouwaanvragen wordt een tegengestelde beweging verwacht. Heel wat mensen zullen nog snel hun aanvraag willen indien voor Nieuwjaar. Wie het toch niet haalt, zal langer studeren hoe de nieuwe norm het best kan worden gehaald. Door nieuwe of extra materialen te gebruiken of door anders te bouwen. De verwachting is dat mensen meer voor kleinere ramen zullen kiezen en vooral compacter zullen bouwen. Hoe meer de bolvorm wordt benaderd, hoe hoger de vormefficiëntie.
De woordvoerster van Tommelein nuanceert de boze reacties. ‘Ze wisten dat het S-peil eraan kwam. Onrealistisch? 60 procent van de nieuwbouwwoningen haalde twee jaar geleden al de S31-norm. We moeten extra inspanningen doen om de klimaatdoelen te halen.’
