PVDA, Vooruit en Groen openen de deur naar een kortere werkweek. De meeste partijen zijn voor een soepeler ouderschapsverlof, waarbij het Vlaams Belang pleit voor een opvoedersloon. Open VLD maakt de regels flexibeler, maar verhoogt het aantal betaalde verlofdagen niet.
Iedere partij zoekt een beter evenwicht tussen werk en privéleven. De discussie begint bij hoe dat moet: door minder te werken voor hetzelfde loon? Of door vooral flexibeler te werken?
De PVDA verkort de werkweek stap per stap van 38 naar 30 uur, mét behoud van loon. Dat gebeurt via proefprojecten en met financiële steun en coaching voor bedrijven. Elk uur boven op de normale arbeidstijd wordt beschouwd als een overuur, dat 50 procent extra wordt betaald. Die overuren moeten weliswaar de uitzondering worden, kunnen enkel vrijwillig gepresteerd worden en mogen binnen de drie maanden gerecupereerd worden op een dag naar keuze. Wie voltijds werkt, krijgt 25 dagen wettelijk verlof per jaar, een kwart meer dan vandaag. Om werk en gezin beter te combineren verbetert de PVDA ook de toegang tot tijdskrediet en thematisch verlof. Zondagswerk kan alleen in sommige sectoren zoals de horeca, hulpdiensten en rust- en verzorgingstehuizen.
Vooruit spoort vakbonden en werkgevers aan om afspraken te maken over arbeidsduurvermindering, telewerk en recht op deconnectie na de werkuren. De partij geeft vaders en moeders meer ouderschapsverlof, dat bovendien beter vergoed moet worden en ook voor zelfstandigen moet openstaan. Gezinnen waarin beide ouders ouderschapsverlof opnemen, krijgen extra verlofdagen. Alleenstaande ouders krijgen dat extraatje automatisch. Een ‘tijdsrekening’ vervangt het kluwen van bestaande verlofstelsels: bij de start van de loopbaan krijg je een basis tijdskrediet. Wie werkt, bouwt meer rechten op en kan kiezen wanneer hij of zij die rechten opneemt. Specifieke situaties, zoals zorgnoden voor een ziek familielid, geven extra rechten.
Groen verkort de werkweek voor mensen in knelpuntberoepen waarin 38 uur onuitvoerbaar blijkt, zoals huishoudhulpen of specifieke profielen in de bouw. De partij geeft elke ouder toegang tot zorgverloven, ongeacht statuut, aantal werkuren of anciënniteit bij een werkgever. Wie een laag inkomen heeft, krijgt een betere vergoeding. Het jaarlijks wettelijk verlof wordt uitgebreid van 20 naar 25 dagen en jongeren krijgen al in hun eerste werkjaar recht op volwaardig verlof. Groen voert ook een ongemotiveerd tijdskrediet in, waarmee je verlof kan opnemen zonder een reden te moeten opgeven. Het ouderschapsverlof breidt uit van 4 tot 5 maanden. Wanneer beide ouders het opnemen, krijgen ze samen drie maanden extra. Alleenstaande ouders krijgen die drie bijkomende maanden sowieso. Het moederschapsverlof wordt opgetrokken van 15 naar 20 weken.
CD&V wil een familiekrediet, waarbij ouders een ‘rugzak aan verlofrechten’ van 30 weken krijgen tot hun kind 18 jaar wordt. Ze moeten daarbij meer tijd, meer flexibiliteit en een hogere uitkering krijgen dan vandaag.
Het Vlaams Belang kent een deeltijds opvoedersloon toe aan wie ervoor kiest om deeltijds te werken en deeltijds voor de kinderen te zorgen. De duur van het geboorteverlof wordt verdubbeld. Het rouwverlof voor ouders wordt uitgebreid, in het bijzonder voor ouders van een levenloos geboren kind onder de 26 weken – daarvoor bestaat vandaag nog geen duidelijk wettelijk kader.
Open VLD geeft wie tijd wil nemen voor het gezin daartoe de kans via flexibel ouderverlof. Ze krijgen een ouderverlofkrediet, dat mits akkoord van de werkgever ook in uren in plaats van dagen kan worden opgenomen. Dat moet toelaten dat mensen tijd nemen voor het gezin zonder financiële zorgen en zonder dat de afstand van de arbeidsmarkt te groot wordt. Voorts worden ook flexi-jobs als thuishulp mogelijk, zodat wie er een beroep op doet werk en gezin beter kan combineren.
De N-VA is vooral voorstander van meer vrije afspraken tussen werkgever en werknemer. Dat gaat over loon, maar ook over arbeidsduur of de werkomstandigheden. Vandaag zijn de regels te rigide.
Voor U vindt het voorlopig niet realistisch om minder te werken voor hetzelfde loon.
