Open VLD, CD&V, de N-VA en Voor U vinden de nieuwe begrotingsregels nodig om de overheid financieel weerbaar te maken tegen renteschokken. Vooruit, Groen en de PVDA vrezen dat het carcan te strak wordt aangetrokken en tot asociale besparingen zal leiden.
Vooruit vindt dat de Europese begrotingsregels grote investeringen in de weg staan en een hypotheek leggen op de sociale bescherming. Ze moeten daarom rekening houden met sociale en duurzame investeringen. Omdat een gezonde begroting nodig is voor een sterke welvaartsstaat, wil Vooruit de lopende uitgaven en inkomsten met elkaar in evenwicht brengen tegen 2029. De publieke investeringen stijgen met 1 procent van het bruto binnenlands product (bbp).
De PVDA wrikt zich los uit ‘de autoritaire begrotingsregels van de Europese Unie’, verwerpt de terugkeer van het stabiliteits- en groeipact dat tot ‘besparingen 2.0’ dwingt. De partij zegt te kiezen voor overheidsinvesteringen onder democratische controle, in plaats van een Europese Unie die de dividenden van multinationals subsidieert. De begrotingsregels die overheden belemmeren om publiek te investeren moeten doorbroken worden.
Groen is pleitbezorger van andere Europese begrotingsregels, die garanderen dat de overheid meer investeert.
Open VLD aanvaardt de Europese begrotingsregels en wil dat de overheidsuitgaven dalen. Dat gebeurt door 5 procent te besparen op lonen en de werking van de overheid, de uitgaven te laten dalen onder de 50 procent van het bbp en later naar 45 procent. Wanneer een regering moet overschakelen op het noodbudget van de voorlopige twaalfden, moet dat maandelijks noodbudget geplafonneerd worden op 45 procent van het bbp. Een ambtenarennorm brengt het aantal ambtenaren in lijn met de buurlanden en de stijging van het budget voor de gezondheidszorg wordt afgeremd.
Voor U wil alle begrotingen in evenwicht. De investeringen moeten jaarlijks worden afgeschreven, zoals in de bedrijfsboekhouding. De overheidsuitgaven dalen van 56 naar 45 procent van het bbp.
N-VA wil een uitgavenplafond van 45 procent van het bbp, wat het huidige begrotingstekort helemaal doet verdwijnen. In noodsituaties zijn uitzonderlijke meeruitgaven nodig, via een bijzondere parlementaire procedure. Deelstaten met een tekort van groter dan 5 procent van het bbp of met schulden die anderhalf keer het bbp bedragen, krijgen minder dotaties.
CD&V volgt het nieuwe Europese begrotingskader, waarbij gerichte besparingen worden gecombineerd met investeringen en hervormingen op lange termijn. Volgens de christendemocraten is de budgettaire toestand van het land ernstig maar niet hopeloos en kan België de situatie binnen de Europese begrotingsregels weer onder controle krijgen.
Het Vlaams Belang vindt dat de nationale begrotingen binnen de Europese Unie het prerogatief moeten blijven van nationaal verkozen parlementen. De partij wil dat de overheid maximaal 50 procent van het bbp uitgeeft. In zware crisissen mogen de uitgaven tijdelijk wel hoger liggen en schulden mogen alleen worden aangegaan voor publieke investeringen. Volgens het Vlaams Belang levert onafhankelijkheid Vlaanderen 8 miljard euro per jaar op.
