Een van de belangrijke vragen in het migratiebeleid is of wie in het land mag blijven ook meteen toegang krijgt tot de sociale zekerheid en andere vormen van bescherming. Het Vlaams Belang, de N-VA, Open VLD en Vooruit stellen voorwaarden in, zoals het volgen van een inburgeringstraject, terwijl de PVDA en Groen vinden dat iedereen recht heeft op bescherming.
De PVDA wil de fundamentele rechten van alle mensen garanderen. Taal, religie of afkomst mag daarbij geen drempel vormen voor sociale rechten of een sociale woning. Alle asielzoekers krijgen de waarborg op taallessen, informatie over hun rechten, hulp bij administratieve procedures, vorming over de Belgische overheid en begeleiding naar werk. Na vijf jaar wettelijk verblijf in ons land verwerft iedereen automatisch de Belgische nationaliteit, zodat integratie makkelijker wordt. In de strijd tegen discriminatie krijgen de inspectiediensten meer middelen, komen er meer praktijktesten en kan het gerecht die testen aanvaarden als bewijslast, ook als ze zijn uitgevoerd door middenveldorganisaties. Werkgevers die in de fout gaan, krijgen een straf die in verhouding staat tot de grootte van hun bedrijf. Het staat iedereen vrij om een hoofddoek te dragen, of dat nu op school is, bij de overheid of in een privébedrijf.
Groen pleit voor een ruim aanbod Nederlands voor nieuwkomers en voor een gratis inburgeringstraject om mensen zo vlot mogelijk te laten integreren. Basisrechten zoals een sociale huurwoning of kindergeld mogen nooit afhankelijk zijn van de kennis van het Nederlands. Buitenlandse diploma’s en vaardigheden moeten vlotter erkend worden en de sociale mix in buurten en scholen moet verbeterd worden door te investeren in betaalbare woningen en een ‘gericht inschrijvingsbeleid’ in de scholen.
Vooruit wil dat iedere nieuwkomer start met een gratis nieuwkomerstraject dat alle huidige systemen van het OCMW, de VDAB en inburgeringscursussen bundelt en vervangt. Het aanbod wordt op maat gemaakt. Wie er niet op ingaat, verliest in de eerste drie jaar het recht op integratiesteun. Tegelijk strijdt de partij tegen discriminatie door systematisch praktijktesten uit te voeren bij sollicitaties en op de woningmarkt.
CD&V wil strenger toezien op de integratie van nieuwkomers. Het volgen van een inburgeringstraject is voor ons een essentiële voorwaarde voor sommige rechten, onder meer voor de toegang tot een sociale woning De kennis van het Nederlands in de inburgeringstrajecten moet verhoogd van ‘beginners’ naar ‘meer gevorderd’. Wie via gezinshereniging naar België komt, moet al in het land van herkomst de inburgeringscursus starten. Voor arbeidsmigranten wordt de inburgeringscursus verplicht. CD&V pleit voor praktijktesten om discriminatie op te sporen.
Open VLD koppelt het inburgeringstraject rechtstreeks aan het recht op een verblijfsvergunning. Wie weigert in te burgeren of onze fundamentele waarden en normen niet erkent, verliest de verblijfsvergunning. De cursus inburgering start – digitaal – al in het land van herkomst. Voor wie binnenkomt via gezinshereniging wordt de toegang tot de sociale zekerheid gradueel opgebouwd. Gemeentebesturen sluiten een lokaal pact voor meer diversiteit op de werkvloer en voor meer gemengde buurten, sport- en jeugdclubs, scholen en verenigingen.
Voor de N-VA moet inburgering starten in het land van herkomst en is het een voorwaarde om een visum te krijgen. Wie permanent verblijfsrecht wil, moet slagen voor een burgerschapstest. Volgens de partij krijgt iemand pas recht op een leefloon en andere sociale bijstand als je eerst vijf jaar ononderbroken, werkelijk en wettelijk in het land verbleven hebt.
Het Vlaams Belang opent de toegang tot de sociale zekerheid pas voor wie acht jaar legaal verblijft in België, drie jaar gewerkt heeft en het Nederlands beheerst. De migrant moet opdraaien voor alle kosten van de inburgering. Slagen op een examen inburgering geldt als voorwaarde voor een permanent verblijf. De islam wordt niet langer erkend als officiële eredienst en de dubbele nationaliteit wordt verboden. Wie Belg geworden is maar veroordeeld wordt tot een celstraf van drie jaar of meer, verliest die nationaliteit.
