De meeste partijen hebben voorstellen om de lasten op de aankoop van een eerste woning te verlagen. CD&V schrapt enkel de taksen op de hypotheek, terwijl Open VLD volledig komaf maakt met registratierechten.
Iedere partij besteedt aandacht aan hoe woningen betaalbaarder kunnen worden. De discussie gaat over de rol van de overheid om het aanbod aan huizen te vergroten, over beperkingen van de huurprijzen maar ook over de kosten bij de aankoop.
Het Vlaams Belang verlaagt de registratierechten voor het eerste aangekochte huis, zodat er een compensatie komt voor de verdwenen woonbonus. Renovatie van energieverslindende woningen wordt niet langer verplicht. De Vlaamse woonlening wordt uitgebreid en de btw voor sloop en heropbouw blijft op 6 procent.
De PVDA verlaagt de registratiebelastingen en de notariskosten voor wie een eerste huis koopt om er zelf in te wonen. Het aanbod moet worden uitgebreid door ‘publieke en democratische woonunies’, die gronden en panden verwerven om betaalbare woonprojecten te realiseren en te vermijden dat private ontwikkelaars de dans leiden. Een nieuwe openbare bank moet leningen goedkoper maken voor lage en middeninkomens. Bouwpromotoren moeten in ieder nieuw project dat minstens 17 wooneenheden telt, een derde betaalbare woningen voorzien.
Vooruit schrapt bij aankoop van de enige en eigen woning de registratierechten op de eerste schijf van 250.000 euro. Het deel van de aankoopprijs dat boven dit vrijgestelde bedrag ligt, wordt progressief belast. Alleen wie een eerste woning koopt van meer dan 700.000 euro zal meer registratierechten betalen dan vandaag.
Open VLD wil dat elk jaar 50.000 nieuwe woningen gebouwd worden, wat de prijs moet drukken. Om dat doel te bereiken, moeten vergunningen en regels soepeler worden en zijn de adviezen bij omgevingsvergunningen nog hoogstens adviserend. In overleg met de notarissen wordt bekeken hoe de kosten omlaag kunnen. Bij de eerste woning die je zelf betrekt verdwijnen de registratierechten, evenals de belastingen op het registreren van de hypotheeklening. Het verdeelrecht, ook soms ‘miserietaks’ genoemd – een belasting die ex-koppels of erfgenamen moeten betalen wanneer ze een gemeenschappelijke eigendom hebben en de andere(n) willen uitkopen – wordt afgeschaft.
CD&V wil tegen 2035 een half miljoen nieuwe woningen bouwen en pleit voor ‘regelluwte’. De aankoop van een woning moet goedkoper door het recht op hypotheekvestiging, een belasting op het registreren van de hypotheek, af te schaffen en door lokale besturen voor specifieke zones een lagere onroerende voorheffing te laten hanteren.
Voor U vindt dat registratierechten maar kunnen dalen als eerst de begroting op orde staat.
De N-VA wil de registratierechten op de aankoop van een eerste woning verder verlagen naar 1 procent.
Groen bepleit lagere registratierechten voor bescheiden woningen door te werken met een vrijstelling. Omgekeerd moeten de registratierechten op het duurste vastgoed wat opgetrokken worden. De partij pleit voor meer gronden in publieke handen, wil voorkomen dat woningprijzen stijgen door speculatie, voert de strijd tegen leegstand op, moedigt wooncoöperaties aan en wil mensen via ‘community land trusts’ toegang geven tot een koopwoning terwijl de grond in collectieve eigendom blijft. Ook voor zulke wooncoöperaties dalen de registratierechten.
