Vakbonden hebben in ons land geen rechtspersoonlijkheid, betalen de werkloosheidsuitkeringen uit en hun leden die zich kandidaat stellen voor sociale verkiezingen zijn beschermd tegen ontslag. Open VLD, N-VA en Vlaams Belang willen aan die privileges tornen. Vooruit, Groen en CD&V raken er niet aan. De PVDA breidt ze zelfs uit.
Het Vlaams Belang wil dat vakbonden rechtspersoonlijkheid krijgen, zodat ze verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun eigen acties. De uitbetaling van de werkloosheidsuitkeringen moet niet langer door hen, maar door de overheid gebeuren.
Open VLD wil dat werknemers die zich kandidaat stellen bij de sociale verkiezingen maar niet verkozen worden als werknemersafgevaardigde, slechts een half jaar beschermd worden tegen ontslag. Vandaag geldt die bescherming vier jaar, tot de volgende sociale verkiezing.
De N-VA wil rechtspersoonlijkheid voor de vakbonden, met transparantie over financiën en vermogen. Stakingsgelden worden op dezelfde manier belast als loon en het fiscaal voordeel voor de vakbondsbijdrage verdwijnt. De overheid neemt de uitbetaling van de werkloosheidsuitkeringen over van de vakbonden, die ook verdwijnen uit het bestuur van instellingen als de VDAB, de RVA en het RIZIV. Bij de sociale verkiezingen kunnen niet-gesyndiceerde werknemers zich kandidaat stellen op onafhankelijke lijsten.
Groen beschermt het recht op staken of collectieve acties en wil dat werknemers vertegenwoordigd zijn in de raad van hun bestuur, mét stemrecht. De partij is voorstander van sterk sociaal overleg en voldoende ruimte voor collectieve onderhandelingen tussen werkgevers en werknemers.
CD&V verzet zich tegen wetgeving die het recht op staken verregaand zou inperken. Stakers mogen evenwel mensen die willen werken, niet beperken.
Voor U vindt staken een recht, maar vindt dat vakbonden mensen niet mogen verhinderen om te werken. Voor U wil rechtspersoonlijkheid voor de vakbonden.
De PVDA verwerpt maatregelen en praktijken die het stakingsrecht aan banden leggen. De partij geeft de transportvakbonden medezeggenschap in de raden van bestuur van de NMBS, De Lijn, de MIVB en de TEC. De minimale dienstverlening in het openbaar vervoer wordt afgeschaft, omdat ze tegen het stakingsrecht indruist. Tijdens stakingen mag een bedrijf niet proberen de activiteiten draaiende te houden via studentenarbeid. Dwangsommen tegen stakingsposten worden verboden. Het artikel uit het strafwetboek dat bij stakingen verbiedt het verkeer te belemmeren, wordt geschrapt. Vakbonden moeten meer geld krijgen voor het uitkeren van de werkloosheidsuitkeringen en mogen geen rechtspersoonlijkheid krijgen. Zodra bedrijven vijf werknemers tellen, moeten ze een vakbondsafvaardiging oprichten. Vakbonds- en personeelsafgevaardigden krijgen een betere ontslagbescherming.
