Zorg en welzijn

'Plafond op sociale voordelen'

De N-VA wil dat de welvaartsenveloppe, een budget dat sinds 2005 naar hogere uitkeringen gaat, wordt gekoppeld aan de arbeidsmarkt: hoe meer mensen werken, hoe hoger het budget. Het moet voor de helft naar hogere pensioenen gaan, vooral voor wie gewerkt heeft. Uitkeringen – pensioenen uitgezonderd – kunnen nooit sneller stijgen dan de lonen.

De N-VA is voor een plafond op de sociale voordelen, zoals de verlaagde tarieven voor energie, medische zorgen, openbaar vervoer, culturele activiteiten, kinderopvang of schooltoeslag. De groei van de uitgaven in de ziekteverzekering wordt beperkt tot twee procent bovenop de inflatie.

De uitgaven aan kinderopvang worden volledig aftrekbaar van het beroepsinkomen, zodat wie werkt extra steun krijgt. Na twee jaar stopt de werkloosheidsuitkering, al kan die periode verlengd worden voor wie al lang gewerkt heeft.

'Aparte sociale zekerheid voor migranten'

Het Vlaams Belang splitst de sociale zekerheid en voert een aparte sociale zekerheid voor migranten in. Alleen wie acht jaar legaal in België verblijft en er drie jaar werkt, krijgt er toegang toe.

In de Vlaamse sociale zekerheid komen er maximumfacturen voor zorg en rusthuizen, stijgen alle uitkeringen tot de armoedegrens, is er kinderopvang voor alle gezinnen, betalen kinderen geen onderhoudsplicht voor ouders in een rusthuis, verdwijnen de wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg en voor personen met een beperking en kunnen ouders een deeltijds opvoedersloon krijgen als ze thuisblijven voor de kinderen.

'Dubbel zoveel geld naar kinderopvang'

CD&V bouwt de maximumfactuur in de zorg verder uit, bouwt de ereloonsupplementen van artsen af, wil meer verpleging in de ziekenhuizen, verdubbelt het budget voor kinderopvang en trekt het budget voor geestelijke gezondheidszorg op naar 12 procent van het totale gezondheidsbudget. Het federale budget voor gezondheidszorg groeit jaarlijks met 2 procent boven op de inflatie.

CD&V vindt dat commerciële initiatieven in de zorg moeten kunnen als ze waardegedreven zijn, maar is op de hoede voor ontsporingen.

'Sociale zekerheid met vier lagen'

Open VLD hervormt de sociale zekerheid in vier lagen. De eerste is een basisverzekering voor iedereen en omvat kinderbijslag, de ziekteverzekering, sociale bijstand en uitkeringen voor personen met een handicap. Het gaat om uitkeringen die losstaan van arbeid, ze worden gefinancierd vanuit de algemene belastinginkomsten.

De tweede laag is de werkverzekering, die betaald wordt vanuit de sociale bijdragen op lonen. Daarmee worden de uitkeringen voor werkloosheid, pensioenen, arbeidsongeschiktheid, arbeidsongevallen en beroepsziekten gefinancierd.

De derde laag is een aanvullende verzekering op bedrijfs- of sectorniveau. De vierde laag is het individueel pensioensparen of een individuele hospitalisatieverzekering.

Het aanbod aan kinderopvang wordt groter, onder meer door bedrijfscrèches te faciliteren. 

'Maximumfactuur voor zorg'

In haar verkiezingsprogramma zet Vooruit vooral in op het welzijnsbeleid in Vlaanderen. Daar moet de overheid opnieuw strakker de regie in handen nemen via een kwalitatief, betaalbaar en voldoende groot aanbod. Daarbij moet een einde komen aan ‘ondoordachte besparingen’. In commerciële woonzorgcentra mag er geen geld wegstromen naar de aandeelhouders.

De partij vraagt meer aandacht voor mentaal welzijn. Om de betaalbaarheid te garanderen, moet er een maximumfactuur voor zorg komen op basis van inkomen en vermogen. De Vlaamse begroting voor Welzijn moet een groeinorm krijgen die maakt dat de uitgaven meestijgen met de noden. 

'Gratis kinderopvang voor laagste inkomens'

Groen voert in Vlaanderen een jaarlijkse groeinorm in voor het welzijnsbudget, zodat het meestijgt met de noden van de bevolking. De wachtlijsten worden weggewerkt. Het budget voor preventie wordt verdubbeld. In de zorgsector wordt meer personeel aangetrokken, dat betere arbeidsvoorwaarden en lonen krijgt. 

Overmatig geneesmiddelengebruik wordt bestreden, het verlof om mantelzorg te verlenen wordt uitgebreid en enkel bij een bezoek aan de dokter wordt remgeld aangerekend. De commercialisering van ouderenzorg moet stoppen, zodat de factuur van het woonzorgcentrum voor elke oudere betaalbaar is. 

In de kinderopvang zorgt een begeleider nog voor maximaal vijf kinderen, stijgen de lonen, betalen de ouders in functie van hun inkomen en wordt de opvang gratis voor de laagste inkomens. Die laatste krijgen ook meer kindergeld, via een hervorming van het Groeipakket. Het moederschapsverlof gaat naar 20 weken, het ouderschapsverlof naar vijf maanden. Wanneer beide ouders het opnemen, krijgen ze drie maanden extra.

'Vast loon voor artsen en goedkopere medicijnen' 

De PVDA wil het Zorgpersoneelfonds, opgericht in 2019 om meer personeel te vinden en de werkdruk te verlagen, verviervoudigen en 15.000 extra verpleegkundigen aanwerven tegen 2030. De lonen moeten hoger. Het budget voor gezondheidszorg moet sneller stijgen, met 3,5 procent boven op de inflatie. Wie bij de dokter gaat, betaalt geen remgeld en in ziekenhuizen worden de ereloonsupplementen in eenpersoonskamers afgeschaft. Artsen krijgen een vast loon, zoals nu al gebeurt in sommige universitaire ziekenhuizen. De sluiting van lokale ziekenhuizen wordt teruggedraaid, waarbij ze meer middelen moeten krijgen.

De prijs van geneesmiddelen daalt. Als farmabedrijven toch hogere prijzen hanteren, breekt de overheid hun patent met dwanglicenties. Voor langdurig zieken worden de sancties geschrapt. Alle uitkeringen moeten niet alleen automatisch meestijgen met de inflatie, maar met het gemiddelde inkomen in het hele land. Werkgevers betalen hogere sociale bijdragen en krijgen minder recht op verminderingen.

'Rijkdom is geen schande'

Voor U vindt dat armoede de wereld uit moet maar vindt rijkdom geen schande.

In de sociale zekerheid moet gewerkt worden aan één sociaal statuut voor werknemers, zelfstandigen en ambtenaren. Wachtlijsten voor mensen met een handicap, rusthuizen of centra voor geestelijke gezondheidszorg moeten binnen één legislatuur weggewerkt worden.