PVDA

'Kerncentrales in beslag nemen'

De PVDA is voorstander van een ‘sociale klimaatrevolutie’ waarbij de werkende klasse niet overstelpt wordt met groene belastingen, maar waarbij grote vervuilende bedrijven verplicht worden om te investeren. België trekt zich daarom terug uit de Europese CO₂-markt en het emissiehandelssysteem, waarin vervuilingsrechten worden verhandeld. De PVDA is tegen koolstofbelastingen op verwarming en transport en is tegen een kilometerheffing, omdat burgers bestraft worden zonder een alternatief te krijgen.

Via extra taksen op vermogen en bedrijven haalt de overheid geld op om te investeren in hernieuwbare energie, renovatie van woningen en openbaar vervoer. De kerncentrales, voor zover ze nodig zijn voor de klimaatneutrale energiemix, worden in beslag genomen om Engie buitenspel te zetten. Bij natuurrampen worden private verzekeraars verplicht om slachtoffers volledig en snel te vergoeden. Een openbare bank moet investeren in de klimaattransitie en in sociale voorzieningen.

'Scheld schulden arme landen kwijt'

De PVDA ziet de oorzaak van migratie in militaire interventies van westerse landen en in plundering door westerse multinationals. Die oorzaak moet weggewerkt worden via meer ontwikkelingssamenwerking en het kwijtschelden van schulden aan arme landen. 

Migranten die naar België komen, moeten dezelfde sociale rechten krijgen als Belgen, en aan dezelfde lonen werken. De Europese landen moeten de opvang van asielzoekers spreiden. De partij wil meer opvang voor asielzoekers, meer taallessen, gratis integratie en snellere toegang tot werk.

De PVDA is tegen het Europees Migratiepact omdat het volgens haar het internationaal recht niet respecteert. Europese verdragen werken volgens de partij dodelijke pushbacks van migranten in de hand en moeten dus heronderhandeld worden.

'Miljonairstaks en lagere btw'

Volgens de PVDA is België een fiscale hel voor werkende mensen en kleine bedrijven, maar een belastingparadijs voor rijken en multinationals. De belastingen moeten volgens de partij hervormd worden om dat te keren.

Zo wil de PVDA een belasting invoeren op de woekerwinsten van banken, energie- en voedingsreuzen, een tobintaks op financiële transacties, een belasting op digitale giganten als Amazon, en een miljonairstaks van 2 procent op de nettovermogens boven 5 miljoen euro en 3 procent op de vermogens boven 10 miljoen euro. Het bankgeheim en de fiscale rulings verdwijnen, er komt een speciaal Openbaar Ministerie voor belastingfraude en de boetes stijgen.

Voor burgers daalt de btw op basisproducten naar 0 procent, blijft de btw op energie op het lage tarief van 6 procent, verdwijnt de Europese koolstoftaks en dalen de lasten op arbeid.

'Niet meer dan 20 leerlingen per klas'

De PVDA wil de klassen beperken tot vijftien leerlingen tot het tweede leerjaar en twintig leerlingen daarna. Leerkrachten krijgen meer loon en meer rustpauzes, en afgeschafte verlofstelsels worden opnieuw ingevoerd.

Voor de leerlingen moet er een maximumfactuur komen in het middelbaar onderwijs en moeten warme maaltijden gezond en gratis zijn. Ook schooluitstappen en zwemlessen horen kosteloos te zijn. In het hoger onderwijs wordt het inschrijvingsgeld verlaagd naar 835 euro per jaar, worden er meer publieke koten gebouwd en stijgt het budget naar 2 procent van het bruto binnenlands product.

De PVDA is tegen toelatingsproeven die selecteren op sociale achtergrond en schaft het ingangsexamen voor arts, tandarts en dierenarts af. 

'Verbod op ontslagen voor bedrijven die winst maken'

De PVDA wil dat jobs beter betaald en beter beschermd zijn. De partij is voor een 30 urenweek met loonbehoud, wil vijf extra dagen wettelijke vakantie, is tegen flexi-jobs, wil wie voor platforms als Deliveroo werkt een werknemersstatuut geven, wil remmen op uitzendarbeid, vraagt een stop op de wildgroei van tijdelijke contracten en een hardere strijd tegen sociale dumping.

Bedrijven die winst maken of dividenden uitkeren krijgen een verbod om werknemers collectief te ontslaan.

De wet van 1996 op de concurrentiekracht, die de Belgische lonen mee doet stijgen aan het ritme van de buurlanden, moet verdwijnen. Zo kunnen de lonen sneller stijgen boven op de inflatie. De automatische indexering moet blijven. De minimumlonen moeten omhoog.

'NAVO is het probleem, niet de oplossing'

De PVDA ziet in de NAVO eerder een deel van het probleem dan van de oplossing, en vraagt een belangrijk diplomatiek initiatief voor een rechtvaardige en duurzame vrede in Oekraïne. België moet weigeren zich te laten meeslepen in nieuwe oorlogszuchtige avonturen. De partij is tegen unilaterale sancties en tegen de ‘militarisering’ van de economie, waarbij overheidsgeld naar oorlog gaat.

De partij zegt Europese samenwerking rond defensie te willen die de militaire uitgaven rationaliseert in plaats van verhoogt. België moet zijn aankoop van de Amerikaanse F-35-gevechtsvliegtuigen annuleren.

De PVDA vindt dat wie geld, kennis en connecties heeft in ons land een groter voordeel heeft in de rechtbank. De partij wil deurwaarders minder macht geven, de rechtbank goedkoper maken en de mogelijkheid dat rijke criminelen een minnelijke schikking treffen afschaffen. In de gevangenissen moet meer personeel aangeworven worden. 

'20% sociale woningen in steden'

De PVDA wil huizen betaalbaarder maken door de registratierechten en de notariskosten voor een eerste woning te verlagen, door leningen goedkoper te maken bij een openbare bank, bouwpromotoren te verplichten een derde betaalbare woningen in grote nieuwbouwprojecten te voorzien en in elke centrumstad naar 20 procent sociale woningen te gaan.

De huurprijzen worden beperkt per wijk of gemeente aan de hand van criteria als comfort, energieverbruik, ligging en aantal kamers. De huurprijzen worden bevroren. De extra kosten worden geplafonneerd op tien procent van de huurprijs.

Na drie jaar leegstand wordt een pand automatisch overgedragen aan een lokale huisvestingsmaatschappij. Per gemeente of landelijk gebied komt er een Woonunie, die zelf panden en gronden kan verwerven en voorkooprecht krijgt. De overheid schiet investeringen voor energiezuinige renovaties voor.

'Fors meer overheidscontrole'

De rode draad doorheen het partijprogramma van de PVDA is dat grote bedrijven meer belastingen moeten betalen en onder sterkere overheidscontrole moeten komen. Het Belgische kerncentralepark van Engie moet in beslag genomen worden, Proximus moet opnieuw genationaliseerd worden, in de landbouw moeten vooral de agro-industrie en grootgrondbezitters worden aangepakt, in ruimtelijke ordening de projectontwikkelaars. Verzekeraars moeten álle klimaatschade dekken. Privébedrijven moeten verdwijnen uit de kinderopvang en mogen geen nieuwe initiatieven nemen rond woonzorgcentra. 

De minimumbelasting op multinationals moet omhoog en energiebedrijven, banken en voedingsbedrijven moeten overwinstbelasting betalen. De industrie mag niet in wapens investeren. PVDA vindt dat bedrijven vanaf vijf werknemers een vakbondsafvaardiging moeten hebben en dat de vakbonden in de raad van bestuur van alle overheidsbedrijven moeten zetelen.

Kleine bedrijven moeten beschermd worden tegen grote bedrijven: vastgoedbaronnen krijgen minder macht om winst te maken op handelspanden, via het indammen van nachtwerk moet de concurrentie van onlinewinkels voor de middenstand kleiner worden, kmo’s kunnen lenen bij een openbare bank en ook voor hen worden energieprijzen geblokkeerd. 

'Maximaal op 65 jaar'

De PVDA wil de pensioenleeftijd terugdraaien van 67 jaar naar 65 jaar, maakt het vervroegd pensioen weer mogelijk vanaf 60 jaar voor wie 40 jaar gewerkt heeft en maakt landingsbanen met een uitkering weer mogelijk vanaf 55 jaar.

Het minimumpensioen van 1.500 euro wordt verder verhoogd naar 1.850 euro per persoon en het wettelijk pensioen wordt opgetrokken naar 75 procent van het gemiddelde loon tijdens de carrière. De partij is tegen een laag basispensioen dat mensen verplicht om aanvullende privéverzekeringen af te sluiten.

De gelijkgestelde periodes – jaren waarin iemand niet werkt maar die voor de pensioenberekening meetellen als gewerkte jaren – moeten blijven. De loopbaanvoorwaarden die de federale regering invoerde voor de minimumpensioenen moeten weer weg.

'Vast loon voor artsen en goedkopere medicijnen' 

De PVDA wil het Zorgpersoneelfonds, opgericht in 2019 om meer personeel te vinden en de werkdruk te verlagen, verviervoudigen en 15.000 extra verpleegkundigen aanwerven tegen 2030. De lonen moeten hoger. Het budget voor gezondheidszorg moet sneller stijgen, met 3,5 procent boven op de inflatie. Wie bij de dokter gaat, betaalt geen remgeld en in ziekenhuizen worden de ereloonsupplementen in eenpersoonskamers afgeschaft. Artsen krijgen een vast loon, zoals nu al gebeurt in sommige universitaire ziekenhuizen. De sluiting van lokale ziekenhuizen wordt teruggedraaid, waarbij ze meer middelen moeten krijgen.

De prijs van geneesmiddelen daalt. Als farmabedrijven toch hogere prijzen hanteren, breekt de overheid hun patent met dwanglicenties. Voor langdurig zieken worden de sancties geschrapt. Alle uitkeringen moeten niet alleen automatisch meestijgen met de inflatie, maar met het gemiddelde inkomen in het hele land. Werkgevers betalen hogere sociale bijdragen en krijgen minder recht op verminderingen.

'Stop jacht op autobezitters'  

De PVDA is tegen een kilometerheffing, tegen het verhogen van accijnzen op brandstof en tegen lage-emissiezones. De partij wil evenmin een verbod op benzine- en dieselmotoren zolang elektrische auto’s duurder zijn. De ‘jacht’ op wie een auto nodig heeft moet stoppen. Het fiscaal voordeel van bedrijfswagens wordt wél uitgedoofd.

De NMBS en spoorbeheerder Infrabel worden weer samengevoegd en de partij laat geen liberalisering van het personenvervoer toe op de sporen, zoals in de EU is beslist. De Lijn moet gratis worden.

De luchtvaart moet duurzamer worden door een belasting op privéjets die de huidige toeslag op vliegtickets vervangt. Luchtvaartmaatschappijen worden verplicht de goedkoopste modellen te gebruiken. Brussels Airport moet opnieuw volledig in overheidshanden komen. Iedereen die op de luchthaven werkt moet beschermd worden, zoals dat in de havens gebeurt met de wet-Major.

Pleidooi tegen 'graaicultuur'

De PVDA wil het zwaartepunt van de Belgische politiek opnieuw naar de federale regering brengen. Alles wat te maken heeft met gezondheid, mobiliteit, energie, water, economie, werk, technologie en overheidsinvesteringen moet weer een federale bevoegdheid worden. De partij is voor een federale kieskring.

In de ethische discussies wil de partij dat abortus niet langer strafbaar is. Het moet ook kunnen tot 18 weken. De anticonceptiepil wordt gratis.

Voorts wil de partij de ‘graaicultuur van de politieke kaste’ aanpakken. Vertrekpremies van parlementairen worden afgeschaft, vergoedingen gehalveerd en er komt een plafond op wat privé kan worden bijverdiend. Na een parlementair mandaat mag je vijf jaar lang niet voor een groot bedrijf werken.

'Meer overheidsinvesteringen in EU'

De PVDA wil minder liberalisering en meer overheidsinvesteringen in de EU. Zo moet er een Europees energieconsortium komen, moeten de nieuwe begrotingsregels die tot besparingen dwingen verdwijnen en moet de EU de leiding nemen over de farmawereld met een eigen onderzoeksinstituut. De strijd tegen sociale dumping moet opgevoerd worden en ook op Europees niveau moeten multinationals en miljonairs meer belastingen betalen.

De PVDA ziet de NAVO eerder als een deel van het probleem in de zoektocht naar vrede dan als deel van de oplossing. Patenten op basisgeneesmiddelen en vaccins moeten opgeheven worden. Een onderzoek moet uitwijzen welke schulden van zuiderse landen kwijtgescholden moeten worden. Er wordt gekeken hoe grote fortuinen die zijn opgebouwd tijdens de kolonisatie kunnen instaan voor herstelbetalingen.