Open VLD

'De vervuiler betaalt'

Open VLD gelooft dat de vrije markt, technologische vooruitgang en innovatie cruciale schakels zijn om de klimaatuitdaging aan te pakken. De partij is daarbij beducht voor doorgedreven betutteling, belastingen en regelneverij en hanteert het principe dat de vervuiler betaalt.

Open VLD zet resoluut in op een nieuwe generatie kerntechnologie, wil de regulering rond isoleren versoepelen en het btw-tarief op sloop en heropbouw op 6 procent houden. Het sociaal tarief voor energie moet minder een verbruikssubsidie worden en moet gebaseerd worden op inkomen.

Grote duurzame-energieprojecten moeten sneller gerealiseerd kunnen worden, zonnepanelen worden fiscaal harder aangemoedigd en voor batterijopslag worden de transmissienettarieven geschrapt.

De fiscaliteit vergroent. Een taks op emissie is bespreekbaar als de concurrentiekracht van bedrijven niet wordt aangetast. Subsidies aan fossiele brandstoffen worden zo snel mogelijk stopgezet. De overheid moet bij dit alles een betrouwbare partner zijn en kan niet zomaar groenestroomcertificaten aan ondernemingen vroegtijdig stopzetten of terugvorderen.

'Woonstbetredingen voor controle op illegalen'

Open VLD steunt het Europees Migratiepact en wil minder instroom en meer uitstroom van migranten. De instroom wordt beperkt door via EU-agentschap Frontex de Europese buitengrenzen beter te bewaken en door migratiedeals met landen buiten de EU af te sluiten. In België worden de voorwaarden voor gezinshereniging strenger. De uitstroom wordt groter door afspraken te maken met landen van herkomst om uitgeprocedeerde asielzoekers terug te nemen en in België de controle op te voeren. Daarbij worden woonstbetredingen mogelijk. 

In de asielcentra komt meer opvang om enerzijds de omstandigheden menswaardiger te maken en anderzijds te vermijden dat uitgeprocedeerde asielzoekers in de illegaliteit verdwijnen.

'Nul verkeersbelasting, wel kilometerheffing'  

Open VLD vindt dat iedereen onbelast moet kunnen bijverdienen via flexi-jobs, die uitgebreid moeten worden naar de hele privésector, de thuishulp, het verenigingsleven en het onderwijs. Zelfstandigen krijgen een fiscale aftrek van 20.000 euro op de eerste 100.000 euro winst. In de personenbelasting wordt de belastingschijf van 45 procent afgeschaft zodat een groter deel van het inkomen onder het tarief van 40 procent valt, en wordt de jobbonus uitgebreid naar meer mensen en verhoogd tot 1.000 euro.

De grote techbedrijven moeten een digitale belasting betalen, wat tot een eerlijke verdeling van belastingen en gezonde concurrentie moet leiden.

Voor een eigen woning verdwijnen de registratierechten en de hypotheekrechten. Het verdeelrecht - een taks op het verdelen van vastgoed na een scheiding - verdwijnt. Alle verkeersbelastingen worden vervangen door een kilometerheffing, die budgetneutraal moet zijn. Op energie moet de fiscaliteit groener: lager voor duurzame energie, duurder voor fossiele.

'Kortere zomervakantie zoals Franstaligen'

Open VLD wil dat kinderen vanaf drie jaar al naar school moeten, en wil naar Franstalig voorbeeld de zomervakantie met twee weken inkorten en de herfst- en krokusvakantie met een week verlengen.

In het basisonderwijs moet sterker worden ingezet op Nederlands en wiskunde en moet de lat hoger worden gelegd door de centrale Vlaamse toetsen uit te breiden.

De vaste benoeming verdwijnt en maakt plaats voor een schoolopdracht op basis van een 38 urenweek. Directies moeten niet altijd voormalige leerkrachten zijn.

De lerarenopleiding wordt versterkt met meer praktijkervaring en meer uren voor de klas. Zij-instromers worden aangemoedigd de stap naar het onderwijs te zetten door 20 jaar anciënniteit mee te nemen.

In het hoger onderwijs worden meer anderstalige opleidingen aangeboden.

‘Na twee jaar stopt uitkering werklozen’

Voor Open VLD moet het verschil tussen werken en niet werken altijd minstens 500 euro per maand bedragen. Dat gebeurt door de belastingschijf van 45 procent af te schaffen en de jobbonus uit te breiden. Om de werkloosheidsval te vermijden, moeten sociale voordelen toegekend worden op basis van het inkomen en niet op basis van een statuut. Een databank van alle sociale voordelen moet de inactiviteitsvallen, die in een optelsom van verspreide sociale voordelen schuilen, in kaart brengen.

Wie wil bijverdienen boven op een job of een pensioen, kan dat via een flexi-job. Dat systeem wordt uitgebreid naar alle sectoren, ook het onderwijs en verenigingen, en kan ook bij de eigen werkgever. Alle beperkingen op studentenarbeid verdwijnen.

De regels op arbeidsduur moeten soepeler. Het wettelijk plafond op onbelaste overuren verdwijnt, net als het verbod op uitzendopdrachten van onbepaalde duur. De wettelijke feestdagen worden vrij te kiezen verlofdagen.

Wie zonder werk valt, krijgt meer begeleiding maar na twee jaar stopt de werkloosheidsuitkering. Ook wie als langdurig zieke te weinig meewerkt, kan de uitkering verliezen.

'Elke gevangenisstraf uitvoeren'

Open VLD wil het investeringsplan in defensie versnellen om in 2029 al aan een budget van 2 procent van het bruto binnenlands product te komen. De vloot aan F-35-gevechtsvliegtuigen moet worden uitgebreid, defensie moet sterker worden in cybergevechten en er komt – op vrijwillige basis – een sterke nationale reserve. Open VLD verzet zich tegen een legerdienst in vredestijd.

Op Justitie wil Open VLD de druk op de georganiseerde misdaad opvoeren, onder meer door de financiële stromen in de drugscriminaliteit beter te doen opdrogen. De detentiehuizen moeten extra plaatsen in de gevangenissen creëren zodat iedere straf zonder overbevolking wordt uitgevoerd. De strijd tegen seksueel geweld wordt opgevoerd.

De politie moet zich organiseren in minder maar sterkere politiezones, met meer slagkracht voor het lokale niveau.

'Soepele regels voor vergunningen'

Woningen worden in de visie van Open VLD alleen maar goedkoper als het aanbod kan stijgen, wat alleen kan als de regels voor vergunningen en ruimtelijke ordening versoepeld worden en dynamischer toegepast kunnen worden. Wie een roekeloze en ongegronde procedure tegen een vergunning start, kan aansprakelijk gesteld worden voor de schade van de tegenpartij.

De registratierechten verdwijnen voor de woning die je zelf gaat bewonen, net als de hypotheekrechten. In plaats van sociale woningen willen de liberalen vooral inzetten op huurpremies of -subsidies, zodat huren op de private markt betaalbaarder wordt.

De overheid biedt renteloze leningen aan om renovaties betaalbaarder te maken. 

'Apart energietarief voor industrie'

De liberalen privatiseren Bpost en Proximus helemaal, besteden het openbaar vervoer maximaal uit aan privébedrijven en zouden de overheid terugtrekken uit activiteiten als arbeidsbemiddeling en het uitbaten van bedrijfsrestaurants en vakantie- en congrescentra.

Bedrijven krijgen meer flexibiliteit in personeelsbeleid, moeten de automatische loonindexatie alleen netto betalen en fiscale controles moeten scherper gericht worden op malafide bedrijven, zonder bonafide bedrijven met formaliteiten lastig te vallen.

Via een Europese banken- en kapitaalmarktenunie, waarin schotten tussen EU-landen verdwijnen, moeten bedrijven makkelijker aan financiering raken. De industrie krijgt een apart energietarief zodat ze niet naar het buitenland verhuist.

'Tweede pijler wordt de regel'

De liberalen willen pensioen strakker koppelen aan werk. Gewerkte jaren moeten in de pensioenberekening zwaarder doorwegen dan de zogenaamde gelijkgestelde periodes, de jaren van inactiviteit die ook meetellen als gewerkt jaar in de pensioenberekening.

De perequatie van de ambtenarenpensioenen, waardoor die niet alleen meestijgen met de inflatie  maar ook met de opslag van huidige ambtenaren, verdwijnt. De pensioenstelsels van zelfstandigen, werknemers en ambtenaren moeten naar elkaar toegroeien.

De aansluiting bij een tweede pensioenpijler – het bedrijfspensioen – wordt de regel, tenzij iemand uitdrukkelijk kiest het niet te doen. Wie wil bijverdienen boven op een pensioen, kan dat netto doen via een flexi-job in alle sectoren.

'Sociale zekerheid met vier lagen'

Open VLD hervormt de sociale zekerheid in vier lagen. De eerste is een basisverzekering voor iedereen en omvat kinderbijslag, de ziekteverzekering, sociale bijstand en uitkeringen voor personen met een handicap. Het gaat om uitkeringen die losstaan van arbeid, ze worden gefinancierd vanuit de algemene belastinginkomsten.

De tweede laag is de werkverzekering, die betaald wordt vanuit de sociale bijdragen op lonen. Daarmee worden de uitkeringen voor werkloosheid, pensioenen, arbeidsongeschiktheid, arbeidsongevallen en beroepsziekten gefinancierd.

De derde laag is een aanvullende verzekering op bedrijfs- of sectorniveau. De vierde laag is het individueel pensioensparen of een individuele hospitalisatieverzekering.

Het aanbod aan kinderopvang wordt groter, onder meer door bedrijfscrèches te faciliteren. 

'Privéspelers in openbaar vervoer'

Meer private spelers kunnen volgens Open VLD het openbaar vervoer performanter maken. Ook stations en stationsbuurten kunnen herleven door ze in concessie te geven aan private uitbaters.

Over het hele land komt er een kilometerheffing die hoger wordt tijdens de spitsuren maar per saldo de inkomsten van de overheid uit de huidige verkeersbelasting niet mag doen toenemen. Technologisch aangestuurde verkeerslichten moeten ook de doorstroming van het verkeer beter maken, zodat het autoverkeer vlotter en veiliger kan. De zelfrijdende wagen moet alle kansen krijgen.

Tegen 2025 moeten er 35.000 extra laadplaatsen voor elektrische wagens komen, wat kan door van zowat elke lantaarnpaal – die al aangesloten is op het elektriciteitsnet – een laadpaal te maken.

'België naar vier deelstaten brengen'

Open VLD wil België omvormen tot een federaal land met vier deelstaten: Vlaanderen, Wallonië, Brussel en het Duitstalige Oost-België. In tijden van crisis hakt het federale niveau de knopen door. In geval van discussie treedt het Grondwettelijk Hof als scheidsrechter op. Iedere deelstaat is zelf sterker verantwoordelijk voor de eigen inkomsten dan vandaag het geval is.

Het overheidsniveau van de toekomst zijn de lokale besturen, die het overheidsloket bij uitstek voor de burger moeten worden, ook voor zaken als de werkloosheidsuitkering.

Open VLD wil dat de staat kleiner wordt. De provincies en de Senaat verdwijnen en er komt een uitgavennorm die automatisch een rem op de uitgaven zet. Zelfstandige overheidsagentschappen krijgen een vervaldatum: ze blijven alleen bestaan als ze een duidelijk doel blijven dienen. Er komt een ambtenarennorm: als blijkt dat in de buurlanden of elders in de EU met beduidend minder ambtenaren hetzelfde werk kan worden gedaan, moet dat ook in België zo.

Er komt een federale en Vlaamse kieskring, en stemrecht vanaf 16 jaar. De formateur wordt rechtstreeks gekozen. In de grondwet wordt een handvest van liberale grondrechten, zoals abortus en het homohuwelijk, ingevoerd.

'Maak Europees leger'

Open VLD noemt zich de meest pro-Europese partij van het land, die resoluut durft te kiezen voor een verenigd, sterk en veilig Europa. Uitdagingen als klimaatopwarming, digitalisering, de geopolitieke dreiging en migratie kunnen niet worden aangepakt zonder betere samenwerking binnen Europa, vinden de liberalen.

Naast de Green Deal moet er een Industrial Deal komen, die ertoe leidt dat in Europa in duurzame industrie geïnvesteerd wordt zonder dat de EU-landen verzeilen in een opbod tegen elkaar. Een Europese banken- en kapitaalmarktenunie moet Europees durfkapitaal meer kansen geven om te groeien.

De partij vindt dat België een trouwe NAVO-bondgenoot moet zijn, maar de EU moet paraat staan om autonoom te handelen. Er moet een Europees Commissaris van Defensie komen, wat uiteindelijk moet leiden tot een Europees leger. Zowel in buitenlands beleid als in defensie moet tussen de EU-landen het vetorecht verdwijnen en moeten beslissingen met gekwalificeerde meerderheid kunnen worden genomen.

De EU kan om geopolitieke redenen verder uitbreiden, maar eerst moet de werking van de instelling hervormd worden.