CD&V

'Kerncentrales nog eens 10 jaar langer openhouden'

CD&V wil de klimaattransitie verzoenen met strategische autonomie voor energie en betaalbaarheid voor gezinnen. De weg daarnaartoe loopt via groene groei en technologie. De christendemocraten verlengen de kerncentrales Doel 4 en Tihange 3 met nog eens tien jaar extra tot 2045 en noemen de ontwikkeling van kleine modulaire kernreactoren beloftevol. Voor investeringen is rechtszekerheid nodig en dus moeten ook grote zonneparken die dateren van voor 2013 kunnen blijven rekenen op de beloofde groene steun. De btw op elektriciteit en aardgas blijft op 6 procent en een deel van de heffingen op de elektriciteitsfactuur worden niet meer aangerekend voor hernieuwbare energie. Het sociaal tarief voor energie is niet langer alles of niets, maar verdwijnt geleidelijker naarmate het inkomen stijgt.

'Strengere controles aan Europese grenzen'

CD&V zegt de zorgen over de impact van migratie op het maatschappelijk weefsel ernstig te nemen en wil daarom een gecontroleerd migratiebeleid met heldere regels en efficiënte procedures. De partij wil daarvoor voortbouwen op het Europese Asiel- en Migratiepact. Omdat de overheid de controle over migratie steviger in handen moet kunnen nemen, zijn aan de Europese buitengrenzen strengere controles nodig om irreguliere migratie tegen te gaan. Controles op misbruik van gezinshereniging worden opgedreven. Een negatieve verblijfsbeslissing moet krachtdadiger worden uitgevoerd en woonstbetredingen bij wie illegaal in het land verblijft worden mogelijk. Van studie- en arbeidsmigratie wil CD&V een beter verhaal maken, onder meer door voorrang te geven aan wie in het buitenland woont en het Nederlands al machtig is.

'Duizenden euro’s extra per jaar voor wie werkt'

CD&V wil een brede fiscale hervorming om de lasten op werk te verminderen, wat enkele duizenden euro’s per jaar moet opleveren voor wie werkt. Dat gebeurt door de belastingvrije som - het deel van je inkomen waarop je geen belastingen moet betalen - op te trekken tot het niveau van het leefloon. De bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid wordt afgeschaft. De belastingtarieven van 25, 40 en 50 procent dalen elk met vijf procentpunten. Op basisproducten als groenten en fruit, medische verzorging, luiers en openbaar vervoer verdwijnt de btw. CD&V is voor een vermogenswinstbelasting waarbij alle opbrengsten én aangroei van vermogen worden belast – dus ook de meerwaarden op aandelen – maar waarbij iedereen een jaarlijkse vrijstelling van 6.000 euro krijgt. In de vennootschapsbelasting daalt het tarief voor kmo’s naar 15 procent op de eerste 200.000 euro.

'Vrijheid voor de koepels'

CD&V ziet in de vrijheid van onderwijskoepels de beste garantie voor kwaliteitsvol onderwijs en vindt dat het niet aan de overheid is om een staatspedagogie af te kondigen of tot op de eurocent te bepalen waar scholen hun geld moeten aan uitgeven. CD&V wil geen ‘gradenstructuur’ waarbij de overheid de schoolprestaties van leerlingen om de twee jaar beoordeelt: eindtermen worden alleen op het einde van het basisonderwijs bekeken. De onderwijsinspectie wordt onafhankelijker van de Vlaamse minister van Onderwijs.

Leerkrachten moeten worden aangetrokken via ingroeibanen met begeleiding en een werkgarantie van één jaar. Scholen krijgen meer autonomie om te bepalen wie een vak kan geven of in een ambt wordt aangesteld en kunnen ook onderwijsassistenten en masters basisonderwijs aanwerven. Scholen moeten bewust nagaan of invulboeken een pedagogische meerwaarde hebben.

'Rugzak van 30 weken verlof voor ouders'

CD&V behoudt de loonnormwet, om te vermijden dat de loonkosten ontsporen en jobs sneuvelen, al wil ze individuele bedrijven wat speelruimte geven om af te wijken van sectorafspraken over lonen. Ook de automatische indexering van de lonen blijft. De partij verdedigt de flexi-jobs en vindt dat er in de horeca, die ooit als eerste de flexi-jobs kregen, meer soepelheid nodig is. Werken moet lonen en daarom worden de lasten op arbeid verlaagd.

Om werk en gezin beter te kunnen combineren krijgen ouders een rugzak aan verlofrechten van 30 weken tot hun kind 18 jaar wordt. Ze krijgen meer flexibiliteit en een hogere uitkering als ze dat verlof opnemen. CD&V laat de werkloosheidsuitkering beetje bij beetje dalen en zet ze na drie jaar stop.

'Geen enkele legalisering van drugs'

CD&V wil het defensiebudget sneller laten stijgen dan het huidige ritme: tegen 2030 moet het al op 2 procent van het bbp liggen. De NAVO blijft de hoeksteen van het internationale veiligheidsbeleid en op dat engagement mag niets worden ingeboet.

In de war on drugs is CD&V tegen elk voorstel voor legalisering van drugs. De partij pleit voor een ‘ketengerichte nationale aanpak’ met aandacht voor zowel preventie, repressie als nazorg. Opbrengsten van de war on drugs moeten geherinvesteerd worden in een drugsfonds dat naar volksgezondheid, justitie, politie en douane gaat.

'500.000 nieuwe woningen tegen 2035'

CD&V wil de clash op de huizenmarkt ontmijnen door tegen 2035 een half miljoen nieuwe woningen te bouwen, waarvoor een versoepeling van regels nodig zal zijn. De aankoop zelf wordt goedkoper door het recht op hypotheekvestiging - een belasting op het registreren van de hypotheek - af te schaffen. Voor lage inkomens moet de ‘Mijnverbouwlening’, een financiering van de Vlaamse overheid, renteloos worden. Leegstandbelastingen moeten helpen om meer woningen op de markt te krijgen. Bij sloop en heropbouw van een eerste woning geldt een verlaagde btw. Tegen 2034 moeten er 50.000 nieuwe sociale woningen gebouwd worden. 

'Focus op beschermen van kleine spaarder'

CD&V vindt dat de overheid strategische participaties moet aanhouden in sectoren die bijdragen tot de toekomstige welvaart, de klimaattransitie, strategische autonomie en artificiële intelligentie. Om die reden moet de overheid zijn belangen in Bpost, Belfius of Proximus houden. In de bankenwereld moet de focus op de bescherming van de kleine spaarder liggen. Dat gebeurt het best door de concurrentie aan te wakkeren, zoals de federale regering deed met de uitgifte van de staatsbon.

'Hogere werkgeversbijdrage aanvullend pensioen'

CD&V wil de band tussen de gewerkte jaren en de hoogte van het pensioen versterken door het loon van die gewerkte jaren voor een hoger percentage te laten meetellen in de berekening van de uitkering. Wel blijft de partij voorstander van een pensioensplit tussen koppels, zodat onbetaalde zorgtaken ook tot een pensioen leiden. De partij wil het aanvullend bedrijfspensioen en het individueel pensioensparen behouden, maar wil voor het bedrijfspensioen de werkgeversbijdrage verhogen. Wie 42 jaar heeft gewerkt, moet tussen zijn 62 en 67 met pensioen kunnen gaan, waarbij een bonus of een malus kan spelen. Het brugpensioen - officieel het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag - dooft verder uit.

'Dubbel zoveel geld naar kinderopvang'

CD&V bouwt de maximumfactuur in de zorg verder uit, bouwt de ereloonsupplementen van artsen af, wil meer verpleging in de ziekenhuizen, verdubbelt het budget voor kinderopvang en trekt het budget voor geestelijke gezondheidszorg op naar 12 procent van het totale gezondheidsbudget. Het federale budget voor gezondheidszorg groeit jaarlijks met 2 procent boven op de inflatie.

CD&V vindt dat commerciële initiatieven in de zorg moeten kunnen als ze waardegedreven zijn, maar is op de hoede voor ontsporingen.

'Treinen tot 2 uur ’s nachts'

CD&V ziet in de salariswagen een manier om sneller de transitie te maken naar elektrische wagens. Voor zero-emissie-auto’s blijft daarom de fiscaal voordelige behandeling bestaan. De partij is voor een sociale leasing van elektrische auto’s.

Een kilometerheffing is geen goed idee, omdat het openbaar vervoer te ondermaats is op het platteland en op tijdstippen waarop mensen in ploegen- of nachtshifts van en naar het werk moeten. CD&V wil 100 miljoen euro extra voor duurzamere bussen bij De Lijn en nog eens dat bedrag voor meer openbaar vervoer in landelijke gemeenten. Bij de NMBS moet het aanbod op belangrijke assen uitgebreid worden tot twee uur ’s nachts en moet de stiptheid omhoog. Jaarlijks wordt een half miljard euro geïnvesteerd in infrastructuur voor fietsers en voetgangers.

'Abortus tot 14 weken'

CD&V wil op twee domeinen de deelstaten versterken, omdat het beleid te versnipperd is: gezondheidszorg en arbeidsmarkt. De sociale zekerheid blijft federaal voor pensioenen, invaliditeit en werkloosheid.

CD&V volgt het nieuwe Europese begrotingskader, waarbij gerichte besparingen worden gecombineerd met investeringen en hervormingen op lange termijn. Volgens de christendemocraten is de budgettaire toestand van het land ernstig maar niet hopeloos en kan België de situatie binnen de Europese begrotingsregels weer onder controle krijgen.

In ethische dossiers zegt CD&V een evenwicht te zoeken tussen zelfbeschikking en bescherming van wie kwetsbaar is. Daarom mag de termijn voor abortus op verzoek niet later dan 14 weken na conceptie liggen, en dus niet naar verlengd worden tot 18 weken.

'Economische boycot tegen Israël'

CD&V ziet zichzelf als een van de historisch drijvende krachten achter de Europese Unie en noemt de EU ‘ons huis’. De prioritaire taken van de EU zijn veiligheid en gecontroleerde migratie garanderen, welvaart creëren via handel en landbouw en ten dienste staan van haar burgers. De christendemocraten vinden dat Oekraïne noch de EU zelf klaar is voor een verdere uitbreiding. In fiscaliteit en buitenlands beleid moeten meer beslissingen genomen worden zonder dat ieder land vetorecht krijgt.

CD&V is voorstander van een economische boycot tegen Israël zolang het buitensporig geweld in Gaza aanhoudt. De partij is een koele minnaar van vrijhandelsverdragen en kant zich tegen het Mercosur-vrijhandelsverdrag tussen de EU en Zuid-Amerikaanse landen omdat het tot oneerlijke concurrentie leidt voor de Belgische boeren.